حسین حاتمی نژاد؛ احمد پوراحمد؛ زییا نیازی
دوره 2، شماره 3 ، خرداد 1400، ، صفحه 1-17
چکیده
به دنبال تغییر در شرایط و عوامل موثّر در گسترش و توسعه‌ی شهری در دوران اخیر، محلّههای مسکونی انسانساخت جایگاه ویژهای در شکل‌گیری شهرها و توسعه‌ی پایدار آنها داشته‌اند. توسعه‌ی شهری پایدار که ازجمله نظریهها و سیاستهای اخیر و جاری تلقی میشود، بخش عمده‌ای از ادبیات شهرسازی سال‌های اخیر را به خود ...
بیشتر
به دنبال تغییر در شرایط و عوامل موثّر در گسترش و توسعه‌ی شهری در دوران اخیر، محلّههای مسکونی انسانساخت جایگاه ویژهای در شکل‌گیری شهرها و توسعه‌ی پایدار آنها داشته‌اند. توسعه‌ی شهری پایدار که ازجمله نظریهها و سیاستهای اخیر و جاری تلقی میشود، بخش عمده‌ای از ادبیات شهرسازی سال‌های اخیر را به خود اختصاص داده است. امّا نظریهی اخیر در مقیاس محلی هنوز به‌درستی تبیین نشده و می‌تواند به‌عنوان موضوع پژوهش‌ها مدنظر باشد، توسعه‌ی پایدار در مقیاس محلّه مسکونی است. زیست پذیری بهبود کیفیت فضاهای شهری در شهرهای مدرن همراه با انسانی کردن آنها تا حد ممکن است. پژوهش حاضر سعی دارد تا وضعیت تنوع و توسعه در محلات مسکونی را به‌عنوان یکی از اساسی‌ترین ارکان توسعه‌ی پایدار شهری بسنجد. در این مقاله از روش توصیفی تحلیلی استفاده‌شده است. برای سنجش تنوع و توسعه‌ی محلات و شاخص‌های زیست پذیری شهری، الگویی کیفی با 3 شاخص کلی (تنوع در ساخت، تنوع در استفاده و تنوع در کاربران) و 69 متغیّر طراحی و استفاده‌شده است. سپس برای تحلیل اطلاعات و تصمیم‌گیری نهایی از روش تصمیم‌گیری چند شاخصه (MADM) غیر جبرانی ماکسی‌مین و ماکسی‌ماکس استفاده شد. نتایج تحقیق نشان میدهد به ترتیب محلات 12، 8، 6، 2، 9، 1، 3، 11، 10، 7، 5 و 4 دارای وضعیت مطلوب تنوع و توسعه بوده‌اند.
علی اکبر تقی لو
دوره 2، شماره 4 ، شهریور 1400، ، صفحه 1-16
چکیده
داده‌های ماهوارهای یکی از سریعترین و کم‌هزینه‌ترین روش‌های در اختیار محققان، جهت تهیهی نقشهی کاربری اراضی است. تجزیه و تحلیل این دادهها می‌تواند بینش‌های صحیح جهت تعامل انسان با محیط طبیعی فراهم کند. بررسی تغییرات پوشش زمین و کاربری اراضی از گذشته‌های دور در سطح زمین مطرح بوده است و امکان مشاهده ...
بیشتر
داده‌های ماهوارهای یکی از سریعترین و کم‌هزینه‌ترین روش‌های در اختیار محققان، جهت تهیهی نقشهی کاربری اراضی است. تجزیه و تحلیل این دادهها می‌تواند بینش‌های صحیح جهت تعامل انسان با محیط طبیعی فراهم کند. بررسی تغییرات پوشش زمین و کاربری اراضی از گذشته‌های دور در سطح زمین مطرح بوده است و امکان مشاهده و تشخیص تفاوت‌ها و اختلافات سری زمانی پدیده‌ها، عارضه‌ها و الگوهای سطح زمین را فراهم می‌کند. پژوهش حاضر نمونهای از کاربردهای تکنولوژی سنجش از دور در مدیریت منابع شهری است که در آن تغییرات کاربری اراضی در شهرستان ارومیه در طی یک دورهی زمانی 9 ساله از 2009 تا 2018 مورد ارزیابی قرارگرفته است. برای انجام این پژوهش از تصاویر سنجنده MTL ماهواره لندست SPOT 8 وSPOT5 استفاده شده و طبقه‌بندی تصاویر با اعمال روش طبقه‌بندی شی‌ءگرا انجام‌شده است و در محیط ArcGis مساحت طبقه‌بندی کاربری‌ها مورد بررسی قرار گرفت. جهت روند تغییرات کاربری مراتع، انسانساخت، پوشش گیاهی متراکم و نامتراکم و نمکزار، از روش آشکارسازی تغییرات استفاده گردید. نتایج حاصل از آشکارسازی کاربری اراضی شهرستان ارومیه نشان داد که در طی دورهی 9 ساله مساحت این کاربری‌ها از 551/1597 کیلومترمربع در سال 2009 به 39/1678 کیلومترمربع در سال 2018 تغییر کاربری داشته است. بیشترین سطح تغییرات از لحاظ درصد کاربری‌ها مربوط به مراتع است که تخریب شده و کمترین تغییرات کاربری‌ها مربوط به کاربری نمکزار بوده است.
تیمور آمار؛ رضا صمیمی
دوره 2، شماره 5 ، آذر 1400، ، صفحه 1-14
چکیده
نقد نشانگر پویایی در عرصه‌های علمی است و علم جغرافیا نیز به عنوان یک علم ریشه‌دار به‌ویژه بعد از سال 1923 با نقد انس گرفته است و وجود بسترهای انتقادی را الهام‌بخش پیشرفت نظریه‌های علمی و دگرگونی در روش‌های موجود می‌داند. اگر صف‌بندی روش‌های علمی در جغرافیا را متأثر از دیدگاه‌های هارتشورن و شیفر و در قالب استثناگرایی و مکتب علم ...
بیشتر
نقد نشانگر پویایی در عرصه‌های علمی است و علم جغرافیا نیز به عنوان یک علم ریشه‌دار به‌ویژه بعد از سال 1923 با نقد انس گرفته است و وجود بسترهای انتقادی را الهام‌بخش پیشرفت نظریه‌های علمی و دگرگونی در روش‌های موجود می‌داند. اگر صف‌بندی روش‌های علمی در جغرافیا را متأثر از دیدگاه‌های هارتشورن و شیفر و در قالب استثناگرایی و مکتب علم فضایی بدانیم، گرایش‌های موجود در روش‌های تحلیل در این علم را نیز می‌بایست در دو مقوله کمی و کیفی دنبال نماییم. دغدغه جغرافیدانان در به‌کارگیری کمیت رسیدن به چارچوبی است که بر مبنای آن مطالعات جغرافیایی به قوانینی علمی برسد که بدین منظور به‌کارگیری استدلال‌های کمی، علوم جغرافیایی را در رسیدن به این هدف یاری می‌رساند. براین اساس رویکرد غالب در جغرافیای کشور ما نیز به این طیف فکری گرایش داشته و ابعاد این روش علمی به‌ویژه دهه اخیر در پایگاه‌های علمی کشور رشد شتابانی پیدا کرد که مصادیق آن نگارش پایان‌نامه‌ها و مقالات فراوان با تحلیل کمی است. این پژوهش به آسیب‌شناسی روش‌های کمی در جغرافیای معاصر ایران می‌پردازد و برای مصادیق این آسیب‌ها تحلیل محتوای مقالات را در سه مجله علمی - پژوهشی داخلی را دستمایه این بررسی قرار داده است. اطلاعات مورد نیاز این پژوهش با استفاده از منابع اسنادی و بهره‌گیری از محتوای مقالات فصلنامه‌های «پژوهش‌های جغرافیای انسانی»، «مطالعات برنامه‌ریزی سکونتگاه‌های انسانی» و «فضای جغرافیایی» به‌دست‌آمده است. دادهها با استفاده از اطلاعات مستخرج از این مجلات و تطبیق محتوای این پژوهش‌ها با مفاهیم، محورها و رسالت‌های جغرافیدانان مورد تجزیه‌وتحلیل قرارگرفته‌اند. نتایج این پژوهش نشان داد که در 6/92 درصد از تحقیقات شیوه گردآوری اطلاعات به‌صورت میدانی و در 7/64 درصد از آنها تکنیک پرسشنامه به‌عنوان شیوه غالب مورد استفاده قرار گرفته است. در بین سؤالات اساسی جغرافیا هنوز پیگیری چیستی و کجایی پدیده‌ها غلبه دارد و در 3/79 درصد مقالات شیوه کمی در تحلیل داشته که در بخشی از آنها جهت اثبات بین متغیرها نیازی به همبستگی و تحلیل رگرسیونی وجود نداشته است نتیجه بررسی مقالات در مجلات این پژوهش نشان داد که دغدغه‌های جغرافیای مدرن در اغلب نوشته‌های جغرافیایی دیده نمی‌شود، بطوریکه تنها 30 درصد از پژوهش‌ها به مسائلی چون «نظریه‌ای اجتماعی»، «اقتصاد سیاسی» و «نظریه‌های فرهنگی» پرداخته‌اند که تا حدی بر محافظه کار بودن پژوهش‌های جغرافیایی ایران گواهی میدهد.
محمدرضا شهریاری؛ پریسا مشک سار
دوره 2، شماره 6 ، اسفند 1400، ، صفحه 1-11
چکیده
رشد فزاینده‌ی ابعاد شهرنشینی در طی دهه‌های اخیر موجب شده است که علاوه بر گسترش مشکلات اکولوژی محیطی و اجتماعی، شهر و شهرسازی معاصر با مشکلات و معضلات تازه‌ای مانند کم‌رنگ شدن هویت و حس تعلّق به مکان مواجه شود. یکی از معانی مهم در ارتقای کیفیت محیط‌های شهری و انسانی، حس تعلّق به مکان است. این حس که عامـل مهمی در شکل‌گیری پایه‌های ...
بیشتر
رشد فزاینده‌ی ابعاد شهرنشینی در طی دهه‌های اخیر موجب شده است که علاوه بر گسترش مشکلات اکولوژی محیطی و اجتماعی، شهر و شهرسازی معاصر با مشکلات و معضلات تازه‌ای مانند کم‌رنگ شدن هویت و حس تعلّق به مکان مواجه شود. یکی از معانی مهم در ارتقای کیفیت محیط‌های شهری و انسانی، حس تعلّق به مکان است. این حس که عامـل مهمی در شکل‌گیری پایه‌های ارتباطی استفاده‌کنندگان و محیط است، درنهایت منجر به ایجاد محیط‌های باکیفیت نیز خواهد شد. در این راستا هدف پژوهش حاضر بررسی عناصر کالبدی حس تعلق به مکان در محلات شهری در شهرک شهید بهشتی واقع در منطقه ده شهر شیراز میباشد. روش تحقیق در این پژوهش از بعد هدف کاربردی و از بعد ماهیت خود توصیفی تحلیلی است. بدین منظور ابتدا شاخص‌های مؤثر در سنجش عناصر کالبدی حس تعلق به مکان از منابع مختلف تهیه‌شده و سپس دادهها و اطلاعات موردنیاز به‌صورت پیمایشی و ابزار پرسشنامه از محله جمع‌آوری‌شده است. جامعه آماری پژوهش افراد ساکن در شهرک شهید بهشتی شهر شیراز است که بر اساس فرمول کوکران تعداد 372 پرسشنامه به‌عنوان حجم نمونه محاسبه شد. تحلیل پرسشنامهها با روش‌های آزمون تیتک نمونهای، ضریب همبستگی پیرسون در نرم‌افزار spss انجام شد. نتایج پژوهش نشان میدهد که در بخش مربوط به گویه‌های موردمطالعه در آزمون تی تک نمونهای شخصیت کالبدی منحصربه‌فرد با میزان 3/90 در بالاترین سطح از میانگین قرارگرفته و در بین متغیّر‌های مستقل حس تعلّق به مکان و شاخص‌های کالبدی آن همبستگی ضعیف بوده و همچنین رابطهی معنادار آماری وجود ندارد.
وحید ریاحی؛ سیده عاطفه سیادتی
دوره 3، شماره 7 ، خرداد 1401، ، صفحه 1-19
چکیده
صنعت دامپروری یکی از فعالیتهای اقتصادی در روستاها به شمار می‌رود که این بخش با امنیت غذایی و سلامت جامعه گره خورده است و یک صنعت پویا و اشتغال زاست که به عنوان یکی از اصلی‌ترین بخش‌های تولید مواد پروتئینی و لبنی اهمیت بسزایی در تغذیه انسان‌ها دارد. و می‌توان گفت که یکی از مخاطره آمیزترین فعالیتهای کشاورزی، زیر ...
بیشتر
صنعت دامپروری یکی از فعالیتهای اقتصادی در روستاها به شمار می‌رود که این بخش با امنیت غذایی و سلامت جامعه گره خورده است و یک صنعت پویا و اشتغال زاست که به عنوان یکی از اصلی‌ترین بخش‌های تولید مواد پروتئینی و لبنی اهمیت بسزایی در تغذیه انسان‌ها دارد. و می‌توان گفت که یکی از مخاطره آمیزترین فعالیتهای کشاورزی، زیر بخش دامداری است و بسیاری از عوامل کنترلناپذیر، مانند عوامل جوی، خشکسالی‌ها و بیماری‌ها بر این فعالیت اقتصادی اثر منفی دارند. همچنین مخاطراتی مانند تغییرات قیمت و بی‌ثباتی عوامل تولید نیز این امر را در کشور تشدید می‌کند. براین اساس پژوهش حاضر با روش توصیفی تحلیلی و با هدف کاربردی به بررسی و شناسایی مدیریت ریسک دامداری در نواحی روستایی شهرستان گلپایگان انجام پذیرفته است. جمع‌آوری اطلاعات با استفاده از داده‌های رسمی و مکتوب در ابتدا به صورت کتابخانه‌ای و سپس براساس پژوهش‌ها و در مطالعات میدانی از مشاهده همراه با مصاحبه به‌رهبرده شده است. جامعه آماری تحقیق کل خانوارهای دامدار روستاهای مزرعه، قالقان، اسفرنجان و رباط قالقان است که مجموعا 200 خانوار بوده است، و به منظور برآورد حجم نمونه از فرمول کوکران استفاده گردید، که از این 200خانوار، تعداد 132 خانوار به عنوان جامعه هدف مصاحبه‌شونده تعیین شده است، و شیوه مصاحبه به صورت نیمه ساختاری بوده است. نتایج تحقیق نشان میدهد که نخست ریسک تأمین علوفه و نهاده‌های دامی در روستاهای مورد مطالعه دارای اهمیت و فراوانی بیشتری است و در مراتب بعدی ریسک عوامل طبیعی (سرمای شدید، هوای بسیار گرم و خشکسالی) و سرقت با سهم و فراوانی برابر دارای اهمیت هستند. و فعالان اقتصاد دام برای کاهش ریسک‌های موجود نخست اقدام به کاشت علوفه‌های کم‌آب بر و ذخیره‌سازی نهاده‌ها می‌کنند؛ همچنین برای کاهش ریسک عوامل طبیعی و سرقت اقدام به ساخت پناهگاه‌های مسقف مناسب فصل سرد سال و سم‌پاشی جایگاه دام در فصل گرما و نصب دوربین و دزدگیر در دامداری‌های خود می‌کنند.
سعید نصیری زارع؛ وحید ریاحی
دوره 3، شماره 8 ، شهریور 1401، ، صفحه 1-18
چکیده
تردیدی نیست که در سال‌های آینده ارزشهای روستایی نسبت به سال‌های گذشته بیشتر مشخص و مورد توجه قرار بگیرد. زیرا که توزیع و پراکندگی جمعیت شهرها و روستاهای پیرامون آنها که موجب بروز مشکلات متعددی گشته و توجه به این سکونتگاه‌‌ها به عنوان مناطقی سالم، ارزان، آرام و سکونتگاهی که منشأ پیدایش سکونتگاه‌های شهری بوده، بیشتر گردد. اما ...
بیشتر
تردیدی نیست که در سال‌های آینده ارزشهای روستایی نسبت به سال‌های گذشته بیشتر مشخص و مورد توجه قرار بگیرد. زیرا که توزیع و پراکندگی جمعیت شهرها و روستاهای پیرامون آنها که موجب بروز مشکلات متعددی گشته و توجه به این سکونتگاه‌‌ها به عنوان مناطقی سالم، ارزان، آرام و سکونتگاهی که منشأ پیدایش سکونتگاه‌های شهری بوده، بیشتر گردد. اما در ارتباط با ارزشهای روستایی موضوعی که می‌تواند در این ارتباط مشخص گردد، تغییر کارکرد نواحی روستایی به خصوص در مناطق پیرامون شهرها و ارزشهای این مناطق روستایی است. مشخص است اگر چانچه ارزشهای موجود در مناطق روستایی شناسایی و تغییرات کارکردی در این نواحی همسو با ارزشهای این مناطق باشد، می‌تواند به عنوان فرصتی برای توسعه در این نواحی به شمار آید. تحقیق به بررسی ارزشهای روستایی در نواحی روستایی بخش لواسانات پرداخت. تحقیق کاربردی و از نظر ماهیت، توصیفی- تحلیلی بود. بررسی تحولات کارکردی از بررسی متون اسنادی و مصاحبه با افراد آگاه و برای بررسی مهمترین ارزشهای روستایی نیز از مصاحبه هدفمند و مشاهده میدانی استفاده شد. همچنین در بخش دوم تحقیق از پرسشنامه محقق ساخته استفاده و 9 نقطه روستایی نیز به عنوان جامعه هدف و 214 خانوار به عنوان نمونه انتخاب شدند. نواحی روستایی از ارزشهای زیست‌محیطی، اقتصادی، اجتماعی و تاریخی برخوردار هستند. تغییرات کارکردی در روستاهای نزدیک به نواحی شهری، به دلیل جمعیت‌پذیری بالا و نزدیکی به نواحی شهری بیشتر بوده و به علاوه در روستاهایی که در فاصله دورتری از نقاط شهری قرار داشته‌اند، به دلیل جمعیت‌پذیری و دگرگونی اجتماعی پایین، بافت سنتی و اجتماعی روستا در طول زمان تغییرات کارکردی کمتری صورت گرفته است. بنابراین به طور کلی ارزشهای روستایی که در مناطق روستایی مورد مطالعه بررسی شدند، به عنوان توانمندی‌های روستایی معرفی می‌گردند که در صورت توجه به این ارزش‌ها و تغییرات کارکردی که بتواند همسو با این ارزش‌ها باشد، می‌تواند به عنوان رویکردی مناسب برای توسعه درون‌زا در مناطق روستایی باشد.
جبار سیف پناهی شعبانی؛ مهدی دستگردی؛ نادر رنجبر؛ رحیم خسرومنش
دوره 3، شماره 9 ، آذر 1401، ، صفحه 1-21
چکیده
صنعت گردشگری یک صنعت پویا با ظرفیت رشد انفجاری است که سهم قابل توجهی در اقتصاد دنیا پیدا کرده است. گردشگری ورزشی یک بخش مهمی از صنعت گردشگری است. لذا، هدف اصلی تحقیق حاضر طراحی و تدوین نقشه راه استراتژیک توسعه گردشگری ورزشی ایران در شرایط تحریم است. تحقیق از نوع آمیخته (کیفی و کمی) بود. به منظور شناسایی نقاط قوت، ضعف، فرصت‌ها و تهدیدهای ...
بیشتر
صنعت گردشگری یک صنعت پویا با ظرفیت رشد انفجاری است که سهم قابل توجهی در اقتصاد دنیا پیدا کرده است. گردشگری ورزشی یک بخش مهمی از صنعت گردشگری است. لذا، هدف اصلی تحقیق حاضر طراحی و تدوین نقشه راه استراتژیک توسعه گردشگری ورزشی ایران در شرایط تحریم است. تحقیق از نوع آمیخته (کیفی و کمی) بود. به منظور شناسایی نقاط قوت، ضعف، فرصت‌ها و تهدیدهای پیرامون گردشگری ورزشی ایران از مراحل کدگذاری باز و انتخابی در روش گرندد تئوری استفاده شد. در این تحقیق ضمن بررسی همه مقالات مرتبط داخلی گذشته با 31 خبره مصاحبه‌های عمیقی انجام شد و از کارگروه تخصصی برای تدوین و ارزیابی استراتژی‌ها استفاده شد. یافته‌ها نشان داد «بازاریابی»، «تأکید بر گردشگری فعال»، «ارائه خدمات ضروری»، «خلق تجارب متمایز»، «دور زدن تحریم ها»، «جذب سرمایه و توسعه زیرساخت‌ها» و «تأکید بر برگزاری رویدادهای ورزشی داخلی و بین المللی با توجهبه موقعیت بین المللی ایران در جهان» به ترتیب مهمترین استراتژی‌هایی هستند که برای توسعه گردشگری ورزشی ایران مورد نیاز هستند. نتایج نشان داد؛ اولین و بزرگترین اقدامات در زمینه توسعه گردشگری ورزشی در ایران بازاریابی و توسعه گردشگری ورزشی فعال یا گردشگری ماجراجویانه است. برگزاری رویدادهای ورزشی بزرگ به منظور توسعه گردشگری پایدار در ایران درحال حاضر نه امکانپذیر است و نه منطقی. با توجه به ویژگیهای جغرافیایی ایران و وجود کوه‌ها، بیابان‌ها، دریاها و سواحل زیادی که در ایران وجود دارد و تقاضای بالا و رو به رشدی که گردشگری ورزشی فعال (کوهنوردی، صخره‌نوردی، بیابانگردی، موج‌سواری و سایر ورزش‌های آبی-ساحلی) در بین گردشگران بین المللی پیدا کرده توسعه و بازاریابی گردشگری ورزشی فعال باید در اولویت مسئولان گردشگری کشور قرار گیرد. تأسیس یا همکاری با آژانس های مسافرتی و گردشگری بین المللی در کشورهای دوست و همسایه ایران یکی از مهمترین اقدامات برای دور زدن تحریم ها در حوزه گردشگری می باشد.
طیبه هوکری؛ همایون مرادنژادی؛ محمد سلاورزی
دوره 3، شماره 10 ، اسفند 1401، ، صفحه 1-14
چکیده
برنامه‌ریزی برای اشتغال و توسعه فعالیتهای کارآفرینانه در مناطق روستایی، نیازمند شناخت وضعیت متغیرهای اقتصادی اجتماعی و زیست‌بوم کسب و کار است. با آگاهی از نشانگرهای بازار کار مناطق روستایی می‌توان گزینه‌های بهینه توسعه اقتصادی برای این مناطق را سامان داد. شواهد موجود بیانگر نامتوازن بودن بازار کار در مناطق مختلف ...
بیشتر
برنامه‌ریزی برای اشتغال و توسعه فعالیتهای کارآفرینانه در مناطق روستایی، نیازمند شناخت وضعیت متغیرهای اقتصادی اجتماعی و زیست‌بوم کسب و کار است. با آگاهی از نشانگرهای بازار کار مناطق روستایی می‌توان گزینه‌های بهینه توسعه اقتصادی برای این مناطق را سامان داد. شواهد موجود بیانگر نامتوازن بودن بازار کار در مناطق مختلف روستایی استان ایلام است. این پژوهش باهدف سطح‌بندی مناطق روستایی استان ایلام بر اساس نشانگرهای کلیدی بازار کار انجام گردید. روش‌شناسی پژوهش، توصیفی- تحلیلی و گردآوری داده‌های موردنیاز به‌صورت اسنادی و کتابخانه‌ای انجام‌شده است. تجزیه و تحلیل دادهها با استفاده از نرم‌افزارهای topsis، SPSS و GIS انجام گرفته است. در این پژوهش داده‌های تعداد 30 شاخص کلیدی اقتصادی این استان با استفاده از تکنیک‌های تاپسیس و تحلیل خوشه‌ای مورد تحلیل قرار گرفته است. نشانگرهای منفی به نشانگرهای مثبت تبدیل‌شده و با استفاده از مدل رتبه‌بندی تاپسیس، اقدام به رتبه‌بندی شهرستانهای استان شده است. نتایج نشان داد که شهرستانهای مهران و دهلران به ترتیب توسعه‌یافته‌ترین و توسعه‌نایافته‌ترین شهرستانهای استان از نظر برخورداری از نشانگرهای بازار کار در مناطق روستایی بوده‌اند و در بین شهرستانهای استان نابرابری و شکاف زیادی وجود دارد. بنابراین به‌جز شهرستان مهران، دیگر شهرستانهای استان وضعیت بهینه‌ای ازنظر نشانگرهای بازار کار ندارند. این یافته نشان‌دهنده این موضوع است که پراکنش فرصت‌های شغلی در بین شهرستان‌ها یکسان نیست. شهرستانهای دره شهر، ایوان، شیروان چرداول، آبدانان و دهلران در سطح توسعه‌نیافته قرار گرفته‌اند که نشان‌دهنده پایین‌ترین سطح برخورداری از نشانگرهای بازار کار است و شرایط نامطلوب مناطق روستایی این شهرستان‌ها را از نظر نشانگرهای بازار کار نشان میدهد. این سطح شامل بیشتر شهرستانهای استان است. پیشنهاد میشود مناسب نبودن نشانگرهای بازار کار شهرستانهای دره شهر، ایوان، شیروان چرداول، آبدانان و دهلران در دستور کار شورای برنامه‌ریزی استان قرار گیرد و سازوکارهای بهینه و امکانپذیر برای افزایش تخصیص اعتبارات اشتغالزا برای مناطق روستایی این شهرستان‌ها تدوین شود.
محمدرضا بابایی سمیرمی؛ محمدحسین احسان فر؛ راضیه بگنجی
دوره 4، شماره 11 ، خرداد 1402، ، صفحه 1-17
چکیده
در دهه‌های اخیر شهر گنبدکاووس استان گلستان به‌عنوان یک شهر مهاجرپذیر، شاهد رشد شدید حاشیه‌نشینی و گسترش فقر شهری بوده است. محلات حاشیه‌نشین، نابرابری‌های فضایی - اجتماعی در شهر را تشدید کرده و مدیران شهری را با چالشی جدی مواجه نموده است. هدف از پژوهش حاضر بررسی عوامل مؤثر بر فقر شهری در محله‌های حاشیه‌نشین میباشد. روش: قلمرو ...
بیشتر
در دهه‌های اخیر شهر گنبدکاووس استان گلستان به‌عنوان یک شهر مهاجرپذیر، شاهد رشد شدید حاشیه‌نشینی و گسترش فقر شهری بوده است. محلات حاشیه‌نشین، نابرابری‌های فضایی - اجتماعی در شهر را تشدید کرده و مدیران شهری را با چالشی جدی مواجه نموده است. هدف از پژوهش حاضر بررسی عوامل مؤثر بر فقر شهری در محله‌های حاشیه‌نشین میباشد. روش: قلمرو مکانی تحقیق، ساکنین محله‌های حاشیه‌نشین شهرستان گنبدکاووس شامل محله‌های افغان آباد، سیدآباد، بدلجه و چای بویین بوده و قلمرو زمانی تابستان 1401 میباشد. عوامل مؤثر بر فقر شهری از دو دیدگاه اقتصادی و اجتماعی، در محله‌های یادشده توسط توزیع پرسشنامه محقق ساخته، بررسی و رتبه‌بندی شد. نتایج نشان داد در حوزه خدمات عمومی، دسترسی کافی به درمانگاه با کمترین امتیاز دسترسی (2/18)، در حوزه امنیت، کمبود و بعضا فقدان روشنایی مناسب معابر با بیشترین امتیاز (2/71)، در حوزه مشارکت اجتماعی، امکان همکاری با شوراهای محلی، کمترین امتیاز (1/85)، در حوزه بیکاری، بیکاری پنهان بیشترین امتیاز (3/02) و در حوزه فقر مالی، درآمد پایین بیشترین امتیاز (2/41) را به خود اختصاص دادند. ازنظر شیوع آسیب‌های اجتماعی، محله سیدآباد(0/27=Q) و ازنظر شیوع آسیب‌های اقتصادی، محله افغان آباد(0/24=Q) بالاترین رقم را به خود اختصاص دادند.
ساجده دین پرست؛ ارسطو یاری
دوره 2، شماره 6 ، اسفند 1400، ، صفحه 12-23
چکیده
خشک شدن دریاچه ارومیه باعث ایجاد بحران و مخاطرات اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی در روستاهای پیرامونی استان های آذربایجان شرقی و غربی شده است. پدیده های طبیعی و عامل انسانی نقش مهم و موثری در خشک شدن دریاچه داشته اند بنابراین خشک شدن دریاچه ارومیه می تواند اثرات زیان بار و غیرقابل جبرانی را بر روستاییان، روستاهای پیرامونی دریاچه ارومیه ...
بیشتر
خشک شدن دریاچه ارومیه باعث ایجاد بحران و مخاطرات اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی در روستاهای پیرامونی استان های آذربایجان شرقی و غربی شده است. پدیده های طبیعی و عامل انسانی نقش مهم و موثری در خشک شدن دریاچه داشته اند بنابراین خشک شدن دریاچه ارومیه می تواند اثرات زیان بار و غیرقابل جبرانی را بر روستاییان، روستاهای پیرامونی دریاچه ارومیه بر جای بگذارد. هدف این پژوهش سنجش پیامدهای خشک شدن دریاچه ارومیه بر روی شاخص های اقتصادی روستاهای پیرامونی(کاهش میزان اشتغال، افزایش فقر، افزایش نرخ بیکاری و کاهش درآمد و کاهش سرمایه گذاری و پس انداز) می باشد. روش این پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و داده ها به صورت کتابخانه ای و پیمایشی(پرسشنامه ای)جمع آوری گردیده است. جامعه آماری پژوهش روستاهای پیرامونی استان آذربایجان شرقی و استان آذربایجان غربی مشتمل بر 25648 نفر و 7600 خانوار می باشد. برای محاسبه حجم نمونه از فرمول کوکران استفاده گردید. هم چنین با استفاده از آلفای کرونباخ پایایی پرسشنامه 83/0 درصد محاسبه گردید. در تجزیه و تحلیل داده های این پژوهش از نرم افزار Spss23 و از آزمون تی تک نمونه ای استفاده شده است و نتایج حاصل از آزمون تی تک نمونه ای در روستاهای پیرامونی نشان دهنده این است که در میان ابعاد اقتصادی شاخص های افزایش فقر و کاهش میزان اشتغال از بیشترین تاثیر پذیری و هم چنین شاخص های افزایش نرخ بیکاری، کاهش پس انداز و کاهش درآمد از کمترین تاثیرپذیری در مقابل خشک شدن دریاچه ارومیه برخوردار هستند. بنابراین با انجام اقداماتی از جمله ایجاد مکان ها و تفرجگاه ها در کنار دریاچه برای جذب گردشگر و احداث کارخانه تصفیه و بسته بندی نمک دریاچه جهت صادرات به کشورهای دیگر می توان زمینه اشتغال برای ساکنین و جلوگیری از مهاجرت آنان را به عمل آورد. بنابراین با انجام اقداماتی از جمله ایجاد مکان ها و تفرجگاه ها در کنار دریاچه برای جذب گردشگر و احداث کارخانه تصفیه و بسته بندی نمک دریاچه جهت صادرات به کشورهای دیگر می توان زمینه اشتغال برای ساکنین و جلوگیری از مهاجرت آنان را به عمل آورد.
سمیه علیزاده؛ اکبر اصغری زمانی
دوره 2، شماره 5 ، آذر 1400، ، صفحه 15-31
چکیده
عدم توان مالی عوامل اجرایی ومدیریت شهری درکمک به برنامه‌های مسکن وتأمین هزینه های خدمات شهری، در روند شکل‌گیری و ماهیت تراکم شهری و نیز تحقّق تراکم های پیش بینی نشده در طرحهای توسعه ی شهری موثر بوده است. بنابراین در دوره‌های اخیر، سیاست فروش مازاد تراکم ساختمانی توسط شهرداری‌ها، موجب ایجاداختلال در نظام شهری کشور، ...
بیشتر
عدم توان مالی عوامل اجرایی ومدیریت شهری درکمک به برنامه‌های مسکن وتأمین هزینه های خدمات شهری، در روند شکل‌گیری و ماهیت تراکم شهری و نیز تحقّق تراکم های پیش بینی نشده در طرحهای توسعه ی شهری موثر بوده است. بنابراین در دوره‌های اخیر، سیاست فروش مازاد تراکم ساختمانی توسط شهرداری‌ها، موجب ایجاداختلال در نظام شهری کشور، سازمان فضایی و سیمای شهری گردیده است. لذاهمین عوامل باعث کمبود کاربری‌های خدماتی و افزایش ازدحام جمعیی گردیده که به مرور زمان موجبات تبدیل شهرها به بستری جهت سوداگری زمین و مسکن را فراهم نموده است. در مقالهی حاضر برآنیم با بررسی تغییرات تراکم ساختمانی در شهرک زعفرانیه شهر تبریز به سنجش پارادایم‌های تاثیرگذار بر روند شکل‌گیری تراکم‌های ساختمانی در محدوده مورد مطالعه بپردازیم. روش پژوهش حاضر از لحاظ هدف،کاربردی و از نظرماهیت جز تحقیقات توصیفی – تحلیلی محسوب میشود. بر همین اساس جهت جمع‌آوری دادهها و اطّلاعات از دو شیوهی عمده کتابخانه‌ای – میدانی بهره گرفته شده است. بدین ترتیب که پس از بررسی مبانی نظری پژوهش، ابتدا با استفاده از طرحهای مصوب شهر تبریز، تعداد طبقات و ضوابط مربوط به تراکم‌های شهری محدودهی مورد مطالعه طی بازه زمانی 1399 – 1390 استخراج گردید؛ سپس با مراجعه به شهرداری منطقه 2 تبریز، تعداد پروانه‌های صادر شده، تعداد طبقات ساختمانی و درآمدهای حاصل از فروش تراکم مشخص شد. جهت تجزیه‌و تحلیل دادهها، با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی Arc GIS و مدل‌های نظیر: کراس‌تب، مدل هلدرن و مدل شانون، تغییرات تعداد طبقات ساختمانی، میزان رشد شهرک زعفرانیه و میزان پراکندگی قطعات تغییر یافته مورد تحلیل قرار گرفته است. نتایج حاصل از این پژوهش نشان میدهد در بازه زمانی 1399 - 1390 تغییرات تراکم ساختمانی در محدوده مورد مطالعه کاملا محسوس بوده که مهمترین عامل تاثیرگذار در این زمینه، فروش تراکم برای تامین درآمد شهرداری بوده است.
محمدرضا نعمتی؛ مهدی چراغی؛ امیرحسین برخورداری
دوره 3، شماره 10 ، اسفند 1401، ، صفحه 15-34
چکیده
آمارهای سازمان جهانی گردشگری نشان میدهد که گردشگری به‌عنوان یک بخش مهم اقتصادی به‌سرعت در حال رشد است و تأثیرات قابل‌توجهی بر توسعه فردی و اجتماعی و همچنین ارزش اقتصادی نهفته در چشم انداز درآمد و توسعه شغلی دارد. گردشگری سلامت یکی از مهم ترین بخش‌های بازار صنعت گردشگری است و در سراسر جهان به‌سرعت در حال رشد است. در همین ...
بیشتر
آمارهای سازمان جهانی گردشگری نشان میدهد که گردشگری به‌عنوان یک بخش مهم اقتصادی به‌سرعت در حال رشد است و تأثیرات قابل‌توجهی بر توسعه فردی و اجتماعی و همچنین ارزش اقتصادی نهفته در چشم انداز درآمد و توسعه شغلی دارد. گردشگری سلامت یکی از مهم ترین بخش‌های بازار صنعت گردشگری است و در سراسر جهان به‌سرعت در حال رشد است. در همین راستا در تحقیق حاضر به شناخت عوامل مؤثر بر توسعه گردشگری سلامت با تأکید بر بازاریابی سبز در شهر زنجان پرداخته خواهد شد. تحقیق حاضر ازنظر نوع کاربردی و ازنظر ماهیت توصیفی- تحلیلی میباشد. داده‌های کیفی با استفاده از ابزار مصاحبه و روش تحلیل محتوا با رویکرد تئوری داده بنیاد و با استفاده از نظرات نخبگان، کارشناسان و فعالان بخش گردشگری استان زنجان و با استفاده از روش نمونهگیری گلوله برفی جمع‌آوری‌شده و مورد تجزیه‌وتحلیل قرارگرفته است که جامعه آماری پژوهش شامل سه گروه مدیران هتل (11 نفر)، راهنمایان تور (27 نفر) و گردشگران (380 نمونه) هست، تجزیه‌وتحلیل دادهها با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی (تی تک نمونهای) انجام شد. یافتههای مربوط به قسمت بازار و بازاریابی گردشگری استان زنجان نشان‌دهنده وضعیت نامطلوب این عنصر حیاتی در توسعه گردشگری استان است و نتایج نشان میدهد وضعیت محصولات گردشگری استان بنا به دلایل متعدد توان بازاریابی مناسب و مطلوب جهت جذب گردشگر در سطح توان‌های استان زنجان را دارا نمی‌باشند. یکی از معیارهای کلیدی در بازاریابی محصولات گردشگری استان معیار مالی است و همچنین اعتبار برند و سنجش آن مؤلفه مؤثری بر ارزیابی عملکرد بازاریابی در صنعت گردشگری است. جهت تحلیل و بررسی مطلوبیت شاخص‌های بازاریابی آمیخته از آزمون تی‌تکنمونه‌ای استفاده شده است، بر همین اساس نتایج این آزمون نشان میدهد، پایین‌ترین میانگین عددی مربوط به شاخص محصول با میانگین 2/30 و شاخص شواهد و امکانات فیزیکی با میانگین 30/2 و بالاترین میانگین مربوط به شاخص‌های قیمت با میانگین 2/62 و مردم و کارکنان با میانگین 2/54 است. همچنین میانگین عددی بازاریابی برابر با 2/43 است.
مریم سجودی؛ کرامت اله زیاری؛ احمد پوراحمد؛ مجید یاسوری
دوره 2، شماره 4 ، شهریور 1400، ، صفحه 17-37
چکیده
در پژوهش حاضر دو مفهوم "آسیب شناسی طرح ها و برنامه ها" و "ارائه الگوی توسعه منطقه ای" در قالب (مقاله، گزارش و طرح، رساله، کتب) در سطح مطالعات داخلی و خارجی مورد شناسایی قرار گرفته است و اهم یافته های مطالعات هر بخش، متغیر های مورد تاکید، نقاط قوت و ضعف هر سطح از مطالعات استخراج شده اند. در این پژوهش از شیوه کیفی و روش (توصیفی - تحلیلی) بهره ...
بیشتر
در پژوهش حاضر دو مفهوم "آسیب شناسی طرح ها و برنامه ها" و "ارائه الگوی توسعه منطقه ای" در قالب (مقاله، گزارش و طرح، رساله، کتب) در سطح مطالعات داخلی و خارجی مورد شناسایی قرار گرفته است و اهم یافته های مطالعات هر بخش، متغیر های مورد تاکید، نقاط قوت و ضعف هر سطح از مطالعات استخراج شده اند. در این پژوهش از شیوه کیفی و روش (توصیفی - تحلیلی) بهره گرفته شده است و با توجه به اسناد کتابخانه‌ای، جهت جمع‌آوری و طبقه‌بندی دانش موجود داده-های مورد نیاز در خصوص پژوهش جمع آوری و سپس از روش های تحلیل محتوا و تحلیل های اسنادی استفاده شده که نتایج پژوهش نشان داد اهم متغیرهای مورد تاکید در مطالعات داخلی و خارجی شامل تحرک و توسعه در ساماندهی فضا، الگوی متمرکز و مشارکت حداقلی، مولفه های الگو (اصول، چارچوب، فرایند مدیریت الگو، پایش و ارزیابی)، هماهنگی در برنامه های توسعه و اقدامات توسعه شهری ومنطقه ای، ایجادمناطق مترقی، استفاده از توان زیرمناطق برای یکپارچه سازی، پشتیبانی از شهرها جهت شکوفایی پتانسیل آن ها، افزایش رقابت و... بوده است. مهم ترین نقاط قوت برامده از مطالعات شامل ظرفیت نظریه سازی، فعالیتهای بین رشته ای این حوزه، نزدیکی حوزه های فکری و اجرایی، طراحی نظام درآمد- هزینه ی استانی و تاکید بر اجرای آن، بهبود روند تعادلهای بین استانها در برخی از بخش ها و بالا بردن توان و ظرفیت رقابت‌پذیری نواحی وابسته و حوزه نفوذ و مهم ترین نقاط ضعف شامل فقدان یا کمبود فرهنگ برنامه‌ریزی، عدم پایبندی به اجرای طرح ها و برنامه های منطقه ای، نبود توافق ملی در زمینه ی توسعه کشور، تضاد بین برنامه‌ریزی بخشی و برنامه‌ریزی منطقه‌ای و نبود نهاد یا دستگاه اجرایی مشخص، مرتبط و مهم‌تر از همه پاسخگو، نبود نظام اطلاعاتی و داده‌ای و بخشی نگری، ضعف و ناکارامدی در اهداف برنامه ها، پراکندگی و فقدان وحدت رویه ی متدولوژیک، نظام برنامه ریزی برنامه ها، روند تصویب و نحوه اجرای برنامه ها، ایرادات مربوط به فرایند، محتوا و اجرای برنامه ها، نحوه نظارت بر حسن اجرای برنامه ها و... می باشد.
مهدی زنگنه؛ مریم خداشاهی
دوره 2، شماره 3 ، خرداد 1400، ، صفحه 18-32
چکیده
شهر گرایی به عنوان مرحلهی نهایی و کیفی زندگی شهری یا نتیجه ی شهرنشینی محسوب می شود. شهر گرایی به عنوان سبک جدیدی از زندگی اجتماعی توانسته آثار عمیقی بر رفتار شهروندان ایجاد نماید و این موضوع به یکی از دغدغه های متخصصین شهری تبدیل‌شده است. پژوهش حاضر باهدف بررسی عوامل موثّر بر میزان شهر گرایی شهروندان سبزوار بر آن ...
بیشتر
شهر گرایی به عنوان مرحلهی نهایی و کیفی زندگی شهری یا نتیجه ی شهرنشینی محسوب می شود. شهر گرایی به عنوان سبک جدیدی از زندگی اجتماعی توانسته آثار عمیقی بر رفتار شهروندان ایجاد نماید و این موضوع به یکی از دغدغه های متخصصین شهری تبدیل‌شده است. پژوهش حاضر باهدف بررسی عوامل موثّر بر میزان شهر گرایی شهروندان سبزوار بر آن است تا دریابد که ساکنان بافت مرکزی، جدید و حاشیه شهر سبزوار تا چه میزان پذیرای فرهنگ شهر گرایی شده‌اند؟ و شهر گرایی چه تأثیری بر نگرش آنها گذاشته است؟ این پژوهش از نوع توصیفی- تحلیلی بوده که اطلاعات به دو روش کتابخانه ای و پیمایشی گردآوری‌شده و برای تجزیه‌وتحلیل دادهها از آزمون Ttestتک نمونه، اسپیرمن، تحلیل واریانس و فریدمن و برای سنجش میزان شهر گرایی در سه بافت موردمطالعه از مدل VIKOR استفاده‌شده است. حجم نمونه برای سه بافت 382 نمونه انتخاب‌شده است. مقدار آلفا برای کل شاخص ها برابر با 0/78 به‌دست‌آمده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که از 6 شاخص موردبررسی در محدودهی موردمطالعه، شاخص های هویت شهروندی، فردگرایی، بی‌تفاوتی، تعاملات و عقلانیت رابطه معناداری با میزان شهر گرایی شهروندان شهر سبزوار دارند امّا شاخص ازخودبیگانگی رابطه معناداری با شهر گرایی ندارد و نتایج مدل ویکور نشان می دهد که میزان شهر گرایی در بافت جدید بیشتر است و در مراتب بعدی بافت مرکزی و بافت حاشیه قرار می گیرند. همچنین آزمون فریدمن نشان می دهد که شاخص های ازخودبیگانگی، بی تفاوتی، فردگرایی و تعاملات به ترتیب بیشترین تأثیر را در میزان شهرگرایی سه بافت موردمطالعه شهر سبزوار را دارا می‌باشند. بنابراین یافته های تحقیق نشان می دهد که شهر سبزوار به لحاظ درجه شهرگرایی در وضعیت مطلوب و مناسبی قرار ندارد.
ناصر شفیعی ثابت؛ فاطمه کریمی مارزی
دوره 4، شماره 11 ، خرداد 1402، ، صفحه 18-35
چکیده
از آن جا که مشارکت اجتماعی مقدمه ای لازم برای دست یابی به زیست پذیری روستایی است، امروزه، سنجش آن در حوزه برنامه ریزی و سیاست گذاری برای سکونتگاه های روستایی بسیار مورد توجه قرار گرفته است. زیست پذیری شامل ابعاد مختلفی است که بهبود هر بعد برای دست یابی به سکونتگاه زیست پذیر ضروری است. در این راستا، مشارکت اجتماعی روستاییان، نقش بنیادینی ...
بیشتر
از آن جا که مشارکت اجتماعی مقدمه ای لازم برای دست یابی به زیست پذیری روستایی است، امروزه، سنجش آن در حوزه برنامه ریزی و سیاست گذاری برای سکونتگاه های روستایی بسیار مورد توجه قرار گرفته است. زیست پذیری شامل ابعاد مختلفی است که بهبود هر بعد برای دست یابی به سکونتگاه زیست پذیر ضروری است. در این راستا، مشارکت اجتماعی روستاییان، نقش بنیادینی در بالا بردن سطح زیست پذیری در سکونتگاه های روستایی دارد. پژوهش حاضر به روش کمی و توصیفی ـ تحلیلی و مبتنی بر ابزار پرسشنامه در 30 روستا و 400 خانوار نمونه تصادفی از طریق فرمول کوکران محاسبه شد؛ تجزیه و تحلیل دادهها از طریق نرم افزار SPSS و مدلسازی معادلات ساختاری انجام شد. نتایج پژوهش آشکار ساخت، بر مبنای ضرایب استاندارد شده از میان شاخص های مشارکت اجتماعی روستاییان، شاخص مشارکت در فعالیت های آموزشی و عمومی با ضریب تأثیر 243/0 و شاخص مشارکت در فعالیت های سیاسی و انتخاباتی با ضریب 223/0 و شاخص مشارکت در فعالیت بسیج و خیریه با ضریب 201/0 بیشترین میزان تأثیرات را بر سطح زیست پذیری محیط روستایی در بخش مرکزی شهرستان جیرفت را دارند. افزون بر این، یافته های مدل ارتباطی پژوهش نشان داد برازش ضرایب مسیر مشارکت اجتماعی به میزان 65/0 بر زیست پذیری محیط روستایی تأثیر داشته است. براین مبنا، یافته ها آشکار ساخت، ضرایت مسیر متغیرها دارای برازش مطلوب است و میان شاخص های مشارکت اجتماعی و زیست پذیری محیط روستایی رابطه مثبت و معناداری مشاهده شد. همچنین، یافتههای این پژوهش نمایانگر آن است که با وجود تأثیر مثبت شاخص های مشارکت اجتماعی بر زیست پذیری محیط روستایی، مشارکت روستاییان در بهبود شاخص های زیست پذیری روستایی همچنان در سطح پایین ارزیابی می‌شوند به گونه‌ای که با وجود بهبود شاخص های مشارکت اجتماعی هنوز روستاییان در ناحیه مورد مطالعه از همه ظرفیت‌ها برای مشارکت در فعالیتهای زیست محیطی، اجتماعی و اقتصادی بهره نمی‌گیرند. بنابراین، می توان با ارایه آموزش‌ها و آگاهی بخشی شفاف در زمینه توسعه فعالیت ها و برنامه های گوناگون روستایی و جلب اعتماد اجتماعی زمینه را برای مشارکت بیش از پیش آنان در این‌گونه برنامه ها و در راستای بهبود شاخص های زیست پذیری روستایی فراهم آورد.
مهدی فیض اله پور؛ مهدی چراغی؛ زهرا میری
دوره 3، شماره 8 ، شهریور 1401، ، صفحه 19-36
چکیده
گردشگری به عنوان فعالیتی که در دنیای امروز توان تأثیرگذاری بر فرایند توسعه متوازن و خردورزانه را در همه عرصه‌ها به نمایش گذاشته، مورد توجه طیف وسیعی از سیاستگذاران و برنامه‌ریزان نظام‌های سیاسی و مدیران اجرایی در کشورهای مختلف قرار گرفته است. در پژوهش حاضر، به منظور تحلیل رتبه‌بندی زمینه‌های توسعه گردشگری از آزمون ...
بیشتر
گردشگری به عنوان فعالیتی که در دنیای امروز توان تأثیرگذاری بر فرایند توسعه متوازن و خردورزانه را در همه عرصه‌ها به نمایش گذاشته، مورد توجه طیف وسیعی از سیاستگذاران و برنامه‌ریزان نظام‌های سیاسی و مدیران اجرایی در کشورهای مختلف قرار گرفته است. در پژوهش حاضر، به منظور تحلیل رتبه‌بندی زمینه‌های توسعه گردشگری از آزمون تحلیل عاملی اکتشافی استفاده گردیده است. بدین منظور ابتدا امکان انجام تحلیل عاملی بر روی نمونه تحقیق، با استفاده از آزمون بارتلت و شاخص کفایت نمونهبرداری KMO مورد بررسی قرار گرفت. مقادیرKMO برابر با 71/0 به دست آمد. همچنین مقدار آماری آزمون کرویت معادل 84/2323 برآورد شد که سطح معنیداری آن کمتر از 001/0 می باشد. بنابراین علاوه بر کفایت نمونه برداری، اجرای تحلیل عاملی نیز مقبول است. همین طور از آزمون T تک نمونهای جهت بررسی و رتبه‌بندی شهرستانهای استان استفاده شد. نتایج در بخش جاذبه‌های انسانساخت نشان داد که شهر کرمانشاه از نظر جاذبه‌های انسان ساخت دارای وضیعت مطلوبی میباشد. همچنین نتایج این آزمون در بخش گردشگری تاریخی و فرهنگی برای شهرستانهای کرمانشاه، پاوه، دالاهو، هرسین ، و صحنه به ترتیب برابر با 90/4، 69/4، 89/3 ، 12/3 ، 01/3 میباشد. در نهایت در بخش گردشگری طبیعی این شاخص برای تمامی شهرهای کرمانشاه به استثناء شهر سرپل ذهاب، قصر شیرین، اسلام آباد غرب و سنقر در وضعیت مطلوبی قرار دارد. یافتههای حاصل از آزمون فریدمن نشان می دهد که در همه شهرستان ها به استثنای شهرستانهای سرپل ذهاب، قصرشیرین، اسلام آباد و کنگاور شاخص‌های طبیعی در رتبه اول قرار دارد و در بقیه شهرستان‌ها نیز به غیر از شهرستان قصرشیرین جاذبه‌های طبیعی در اولویت دوم برنامه‌ریزی‌ها قرار دارد. نتایج حاصل از آزمون کروسکال والیس در بخش گردشگری انسانی نشان میدهد که بین شهرستان‌ها از نظر شاخص‌های گردشگری انسان ساخت تفاوت فاحشی وجود دارد.
حسین حاتمی نژاد؛ علیرضا گروسی؛ زینب شاهرخی فر؛ مصطفی توکلی نغمه
دوره 1، شماره 2 ، اسفند 1399، ، صفحه 20-34
چکیده
فعالیّت گردشگری در طول سال‌های اخیر نسبتاً پایدار بوده است و باوجود چشم‌انداز نامشخص اقتصاد جهانی، تنش‌های اقتصاد کلان و بیکاری در بسیاری از کشورها مشخص‌شده که این بخش از روند فرایند جهانی‌شدن بهره‌مند شده است؛ در چنین زمینهای با توجّه به توسعه علوم و فنون و پیشرفتی که در مدل‌های پژوهشی حاصل‌شده است برنامهیزان با استفاده ...
بیشتر
فعالیّت گردشگری در طول سال‌های اخیر نسبتاً پایدار بوده است و باوجود چشم‌انداز نامشخص اقتصاد جهانی، تنش‌های اقتصاد کلان و بیکاری در بسیاری از کشورها مشخص‌شده که این بخش از روند فرایند جهانی‌شدن بهره‌مند شده است؛ در چنین زمینهای با توجّه به توسعه علوم و فنون و پیشرفتی که در مدل‌های پژوهشی حاصل‌شده است برنامهیزان با استفاده از مدل‌هایی جدید درصدد برنامه‌ریزی در زمینة گردشگری می‌باشند. برنامه‌ریزی توسعه ی گردشگری در استان البرز با تأکید بر مشارکت اجتماع محلی در این برنامه‌ریزی‌ها موجب اشتغالزایی و رشد اقتصادی این استان خواهد شد. براین‌اساس در این پژوهش که با روش توصیفی – تحلیلی صورت‌گرفته است سعی شده با استفاده از تلفیق مدل‌های سوات و AHp درزمینه ی توسعه ی گردشگری استان البرز راهبردهایی ارائه گردد؛ لذا بر اساس محاسبات مدل سوات تهدیدات با نمره2/393 بالاترین ضریب و پس از آن، نقاط ضعف با مقدار 936/2، فرصت‌ها با مقدار2/911 و درنهایت نقاط قوت با مقدار 2/903 پایین‌ترین ضریب را به دست آورده‌اند؛ امّا پس از تلفیق نتایج مدل سوات با مدل ، راهبرد تدافعی (WT) با مقدار برآورد شده4/078 بالاترین مقدار وزن محاسبه را به دست آورده است و پس از آن به ترتیب راهبردهای تهاجمی با مقدار اندازه‌گیری شده3/626، راهبرد رقابتی با مقدار اندازه‌گیری شده3/773 و درنهایت نیز راهبرد محافظه‌کارانه با مقدار 3/626 در پایین‌ترین مرتبه از سلسله‌مراتب راهبردهای موردنظر قرار گرفته است بدین ترتیب بر اساس این خروجی پیشنهاداتی در زمینه‌ی توسعه بخش گردشگری استان البرز ارائه‌شده است.
ندا نجفی؛ مهران علی الحسابی
دوره 3، شماره 7 ، خرداد 1401، ، صفحه 20-41
چکیده
در حال حاضر بستر طبیعی، جغرافیایی و کالبدی روستاها که بخش مهمی از مفاهیم کالبدی روستاها را شکل می دهند در طراحی های جدید، چندان مورد توجه قرار نمی گیرند؛ این مسئله سبب شده است علیرغم تفاوت های زمین های، بافت های جدید روستایی در اکثر مناطق کشور مشابه یکدیگر شوند و ساختار منسجم بسیاری از روستاها در توسعه بافت ...
بیشتر
در حال حاضر بستر طبیعی، جغرافیایی و کالبدی روستاها که بخش مهمی از مفاهیم کالبدی روستاها را شکل می دهند در طراحی های جدید، چندان مورد توجه قرار نمی گیرند؛ این مسئله سبب شده است علیرغم تفاوت های زمین های، بافت های جدید روستایی در اکثر مناطق کشور مشابه یکدیگر شوند و ساختار منسجم بسیاری از روستاها در توسعه بافت روستا، درمعرض زوال و نابودی قرار گیرند؛ روستاهای شمال ایران نیز از این وضعیت مصون نمانده و از شخصیت کالبدی آنها، خصوصیات بارزی باقی نمانده و بافت جدید، به صورتی ناهمگون و بدون شناخت و توجه به مفاهیم موجود در معماری منطقه، طراحی شده که با روندی فرسایشی، نابودی اصالت محیط کالبدی را در پی داشته است. هدف این پژوهش، استخراج مفاهیم و معیارهایی است که کالبد روستا را متمایز کرده و شباهتش را با جامعه همسان آشکار نماید. در این مسیر، درک و فهم ارزشهای زمینهای بسیار کارگشا و مفید بوده و برای نزدیک شدن به الگوی جدید، بسیار مهم تلقی می شوند، بنابراین در بخش اول مفاهیم اصلی پژوهش شامل زمینه، روستا و معماری روستایی بررسی شده و در نهایت ویژگی های معماری روستایی زمینه گرا و معیارهای قابل بررسی از دیدگاه رویکرد زمینه گرایی، ارائه شده است؛ در بخش دوم بـا انتخـاب 3 نمونه از میان خانههای روستای بلیران (واقع در استان مازندران-شهرستان آمل)، به سنجش و ارزیابی این مفاهیم و معیارها در خانههای روستا پرداخته شده است. نتایج این پژوهش نشان میدهد که ویژگی های معماری روستایی زمینه گرا، قابلیت تطبیق با کالبد روستا را دارا میباشد و می تواند بهترین و مناسبترین الگو برای دستیابی به معماری در این منطقه باشد؛ بنابراین با بهره گیری از این ویژگی ها و معیارهای بررسی شده، امکان دستیابی به گونه ای از معماری وجود دارد که در امتداد معماری گذشته واقع شده و با کمک امکانات امروزی و پتانسیل های محیط، جریان منطقی و صحیحی در توسعه کالبدی بافت ایجاد می نماید.
حسین حاتمی نژاد؛ فاطمه سادات کهکی؛ فرشید صادقی
دوره 3، شماره 9 ، آذر 1401، ، صفحه 22-38
چکیده
سکونتگاه‌های غیررسمی یکی از چالش‌های اجتماعی شهرها میباشد که توسعه پایدار شهری را به خطر انداخته است و به دلیل وضعیت پایین اجتماعی و اقتصادی ساکنان و ایمن نبودن کالبد و بستر شکل‌گیری آنها در مقابل مخاطرات محیطی، جزء آسیب‌پذیرترین بخش شهرها محسوب می‌شوند. تاب‌آوری در یک دهه اخیر به عنوان یک مسیر و راهبرد نوین برای توسعه شهری ...
بیشتر
سکونتگاه‌های غیررسمی یکی از چالش‌های اجتماعی شهرها میباشد که توسعه پایدار شهری را به خطر انداخته است و به دلیل وضعیت پایین اجتماعی و اقتصادی ساکنان و ایمن نبودن کالبد و بستر شکل‌گیری آنها در مقابل مخاطرات محیطی، جزء آسیب‌پذیرترین بخش شهرها محسوب می‌شوند. تاب‌آوری در یک دهه اخیر به عنوان یک مسیر و راهبرد نوین برای توسعه شهری محسوب می شود به خصوص با توجه به اینکه امروزه خسارتهای فراوان مخاطرات طبیعی و انسانی به محیط و کالبد شهرها موجب شدهاست که مفهوم تا آوری برای کاهش آثار سوانح، به حوزهای مهم در عرصة مدیریت بحران تبدیل شود. هدف تحقیق حاضر تحلیل تاب‌آوری کالبدی سکونتگاه‌های غیررسمی در برابر خاطرات محیطی (زلزله)، مطالعه موردی: پاکدشت (شهرک انقلاب) میباشد. نوع تحقیق بر اساس هدف کاربردی و بر اساس روش توصیفی و تحلیلی میباشد. داده‌های موردنیاز تحقیق از اسناد فرادست و روش‌های میدانی و مرکز آمار ایران گردآوری شد و برای تجزیه‌وتحلیل داده‌های تحقیق از نرم‌افزار Spss و Excel استفاده شد. یافتههای حاصل از پیمایش میدانی و اسنادی نشان داد که وضعیت شهرک انقلاب ازلحاظ دسترسی به معابر شهری در هنگام مواجهه با بحران ضعیف، دسترسی به کاربری‌های عمده شهری ضعیف، ازلحاظ دانه‌بندی قطعات ریزدانه، ازلحاظ مساحت زیربنا 52 درصد زیر 50 متر و بیش از سه‌چهارم زیر 70 متر زیربنا دارند ازلحاظ قدمت مساکن 57 درصد بالای 20 سال و 35 درصد بالای 40 سال، ازلحاظ مصالح 92 درصد آجر و آهن، ازلحاظ کیفیت بنا، 9 درصد تخریبی، 76 درصد قابل نگهداری و 15 درصد نوساز هستند با توجه نتایج تحقیق، شهرک انقلاب ازنظر تاب‌آوری کالبدی در هنگام مواجهه با مخاطره زلزله در سطح پایینی قرار دارد.
سولماز دری سده؛ مرتضی توکلی
دوره 2، شماره 6 ، اسفند 1400، ، صفحه 24-39
چکیده
کارآفرینان بخشی مهمی از فعالیتهای اقتصادی را به خود اختصاص می‌دهند و نقش مهمی در اشتغالزایی و توسعه در مناطق روستایی را به عهده‌دارند، برای رسیدن به اهداف خود در بحث توسعه پایدار روستایی باید به دنبال گذار از اقتصاد سنتی به اقتصاد سبز در کسب‌وکارهای خود باشند؛ اما برای اجرای اقتصاد سبز در این مناطق، در ایران با موانعی روبه‌رو ...
بیشتر
کارآفرینان بخشی مهمی از فعالیتهای اقتصادی را به خود اختصاص می‌دهند و نقش مهمی در اشتغالزایی و توسعه در مناطق روستایی را به عهده‌دارند، برای رسیدن به اهداف خود در بحث توسعه پایدار روستایی باید به دنبال گذار از اقتصاد سنتی به اقتصاد سبز در کسب‌وکارهای خود باشند؛ اما برای اجرای اقتصاد سبز در این مناطق، در ایران با موانعی روبه‌رو هستند. در همین راستا هدف این پژوهش که یک تحقیق توصیفی با رویکرد کیفی است، شناسایی موانع توسعه اقتصاد سبز در کارآفرینی مناطق روستایی استان اصفهان میباشد. جامعه آماری در بخش پژوهش کیفی 10 نفر از اعضای هیئت‌علمی که صاحب‌نظر و خبره در حوزهی اقتصاد، کارآفرینی و توسعه ی روستایی بودند تشکیل دادند و داده‌های لازم از طریق مصاحبه-ی نیمه ساختاریافته اکتشافی محقق ساخته گردآوری شد. با استفاده از راهبرد تحلیل محتوا 26 مقولهی استخراج گردید. مقوله‌ها در قالب پرسشنامه بر اساس طیف لیکرت در اختیار جامعه آماری دوم قرار گرفت که برابر با 40 نفر کارآفرینان حوزه کشاورزی-روستایی استان اصفهان برآورد گردید و کل اعضا، موردبررسی قرار گرفتند. به‌منظور تلخیص متغیرها از تکنیک تحلیل عاملی اکتشافی با نرم‌افزار SPSS استفاده شد. مقدار KMO، 0/07 و مقدار آزمون بارتلت 489/409 به دست آمد که در سطح 99 درصد معنی‌دار بود. نتایج تحلیل عاملی نشان داد، تبیین کل واریانس توسط 4 عامل استخراج‌شده از گویه‌های موردبررسی، 80/117 درصد است. در این پژوهش، موانع آموزشی- ترویجی، موانع ساختاری- محیطی، موانع مدیریتی- فنی و موانع حمایتی- انگیزشی به ترتیب با تبیین 38/880 درصد، 17/182 درصد، 14/808 درصد و 9/301 درصد از واریانس کل، به‌عنوان مهمترین موانع توسعه ی اقتصاد سبز در مناطق روستایی استان اصفهان شناسایی شدند.
حسن مومنی؛ وحید ریاحی؛ وحیدرضا سلامت
دوره 2، شماره 5 ، آذر 1400، ، صفحه 32-44
چکیده
نقش فعالیّت اقتصاد روستایی در دنیا بسیار مهم تلقّی شده و در ابعاد ملی، منطقه‌ای و حتّی بین المللی ارزشمند است. اما جایگاه اصلی بازاریابی تولیدات روستایی و سهم پایین دریافت ناشی از فروش تاکنون نتوانسته شایستگیهای خود را کاملأ به اثبات برساند. این امر بیشتر ناشی از نقائص موجود در ساختار بازار محصولات روستایی است. باتوجّه به ...
بیشتر
نقش فعالیّت اقتصاد روستایی در دنیا بسیار مهم تلقّی شده و در ابعاد ملی، منطقه‌ای و حتّی بین المللی ارزشمند است. اما جایگاه اصلی بازاریابی تولیدات روستایی و سهم پایین دریافت ناشی از فروش تاکنون نتوانسته شایستگیهای خود را کاملأ به اثبات برساند. این امر بیشتر ناشی از نقائص موجود در ساختار بازار محصولات روستایی است. باتوجّه به اهمیت موضوع و فقدان رویکرد بازاریابی یکپارچه در بخش محصولات، بویژه در تشکل‌ها و تعاونی‌های روستایی به‌عنوان متولیان تولید و توزیع، لزوم توجه هرچه بیشتر علمی و عملی به مبحث بازاریابی یادآور میشود، دراین راستا روش تحقیق به صورت ارزیابی عملکرد اقتصادی با ارائه مدلسازی ساختاری تفسیری و تعیین ارتباط بین مؤلفه‌های اعتبار یافته انجام شده است. تحلیل پژوهش با استفاده از به‌کارگیری مؤلّفه‌های مؤثر در بازاریابی محلّی در نواحی روستایی از مجموعه ابعاد محیطی، اجتماعی و اقتصادی با برداشت از مطالعات مشابه و تأیید خبرگان دانشگاهی کسب شده است، که با نظرات مجموعه مذکور به صورت کاراکترهای جداگانه در ماتریس خود تعاملی ساختاری به وجود آمد. بر این اساس مؤلّفه‌های مناسب سازی زیرساختی و کالبدی، تجهیز فروشگاه مزرعه، تولید انبوه و تنوع محصولات، تحکیم ارتباط کشاورزی، زیرساختهایICT و گسترش دامنه بازاریابی یکپارچه تنه اصلی مدل را شکل میدهد، همچنین مؤلّفهی توسعه مزیتهای رقابتی توانسته بیشترین ارتباط را با مؤلّفه کارآمدی صندوقهای تسهیل کننده برقرار کند. در نتیجه مدل ارائه شده بازاریابی محلّی در نواحی روستایی با رویکرد مدلسازی ساختاری تفسیری برای حصول به جایگاه مناسب خود تاکید بر شبکه یکپارچه با نقش بازیگران روستایی، سازمان‌های سازنده در استراتژی توسعه‌ی پایدار دارد و منتج به چارچوب راهبردهای محرومیتزدایی روستایی خواهد بود که به صورت فرآیند زنجیرهای ارائه شده است.
حسین فراهانی؛ جمشید عینالی؛ مهری جهانسوزی
دوره 2، شماره 3 ، خرداد 1400، ، صفحه 33-48
چکیده
مسکن کوچکترین شکل تجسّم کالبدی استکه مهمترین معیار رضایتمندی از آن در استحکام بنا نمود می‌یابد. نیاز روستاها به مسکن مناسب سبب اجرای اقدامات از سوی ارگان های دولتی مرتبط از جمله بنیاد مسکن انقلاب اسلامی در قالب اجرای طرح مقاوم سازی مسکن روستایی طی چند دهه بعد از انقلاب شده است. مقاوم سازی، اثرات گسترده ای در مساکن ...
بیشتر
مسکن کوچکترین شکل تجسّم کالبدی استکه مهمترین معیار رضایتمندی از آن در استحکام بنا نمود می‌یابد. نیاز روستاها به مسکن مناسب سبب اجرای اقدامات از سوی ارگان های دولتی مرتبط از جمله بنیاد مسکن انقلاب اسلامی در قالب اجرای طرح مقاوم سازی مسکن روستایی طی چند دهه بعد از انقلاب شده است. مقاوم سازی، اثرات گسترده ای در مساکن روستایی داشته است. پژوهش حاضر به دنبال تعیین پیامد این برنامه ها بر زندگی روستاییان و کیفیت کالبدی سکونتگاه های روستایی است. تحقیق حاضر از نوع کاربردی و به لحاظ ماهیت توصیفی- تحلیلی می باشد. در راستایگردآوری اطّلاعات از روش های کتابخانه ای (فیش برداری) و میدانی (پرسشنامه و مشاهده) بهره برده شده است. به منظور تجزیه و تحلیل اطّلاعات از روش های آمار توصیفی و استنباطی (t تک نمونه ای، ویلکاکسون و پیرسون) به کار گرفته شده است. دهستان مورد مطالعه مشتمل بر 44 روستا میباشد که از این تعداد 15 روستا به عنوان نمونه انتخاب گردید. تعداد نمونه لازم جهت تکمیل پرسشنامه با استفاده از فرمول اصلاح شده کوکران 150 خانوار تعیین و پرسشنامهها به صورت نمونهگیری سهمیهای در سطح روستاهای دهستان توزیع شد. نتایج تحقیق نشان می دهد که بین مقاومسازی مساکن روستایی و پایداری کالبدی در منطقه ی مورد مطالعه رابطه معناداری با سطح اطمینان 99 درصد به میزان0/277 و کیفیت مسکن با 0/262 وجود دارد و علاوه بر این نتایج تحلیل گذشتهنگر مبین تفاوت کاملاً معنادار در دوره قبل و بعد از مقاومسازی در بهبود کیفیّت مسکن و پایداری کالبدی در منطقه ی مورد مطالعه مشاهده شده است. مقاوم سازی مسکن روستایی ضمن افزایش مقاومت بنا و کاهش آسیبپذیری آن در برابر مخاطرات طبیعی؛ بهبود کیفیّت کالبدی در سطح روستاهای محدوده ی مورد مطالعه را در پی داشته است.
بهروز محمدی یگانه؛ جمشید عینالی؛ پریسا منبری
دوره 1، شماره 2 ، اسفند 1399، ، صفحه 35-49
چکیده
مسکن از دیرباز به عنوان مهمترین و اصلی‌ترین نیازهای زندگی بشر و عنصر کالبدی فضا با ماهیّت معیشتی می باشدکه تحت تأثیر عوامل مختلف همواره در حال تحوّل بوده که این تحوّلات بر روی مؤلّفه‌های مسکن معیشت محور مؤثّر بوده است. در تحقیق حاضر به تحلیل مؤلّفه‌های مسکن معیشت محور و نقش تنوّع معیشتی در تحوّلات مسکن معیشت محور آن پرداخته ...
بیشتر
مسکن از دیرباز به عنوان مهمترین و اصلی‌ترین نیازهای زندگی بشر و عنصر کالبدی فضا با ماهیّت معیشتی می باشدکه تحت تأثیر عوامل مختلف همواره در حال تحوّل بوده که این تحوّلات بر روی مؤلّفه‌های مسکن معیشت محور مؤثّر بوده است. در تحقیق حاضر به تحلیل مؤلّفه‌های مسکن معیشت محور و نقش تنوّع معیشتی در تحوّلات مسکن معیشت محور آن پرداخته شده است. نوع تحقیق کاربردی و از نظر ماهیّت توصیفی - تحلیلی است. روش گردآوری اطّلاعات به‌صورت کتابخانه‌ای و میدانی (پرسشنامه)، روش تجزیه‌وتحلیل اطّلاعات به‌صورت توصیفی (میانگین) و استنباطی (تحلیل تشخیصی و آماره لاندای ویلکز، مدل رگرسیون لجستیک) استفاده شده است. جامعه آماری تحقیق حاضر شامل تمامی روستاهای دهستان معجزات استان زنجان است. با استفاده از فرمول کوکران 273 خانوار در 5 روستا نمونه انتخاب شدند. نمونهگیری در سطح روستاها جهت انتخاب خانوارها به‌صورت تصادفی ساده است. برای سنجش پایایی شاخص ها از آلفای کرونباخ استفاده شد که مقادیر آن0/76 درصد به دست آمد. نتایج نشان می دهد 35/53 درصد خانوارها دارای مسکن معیشت محور و 64/46 درصد فاقد مسکن معیشت محور می باشند؛همچنین در هر سه بعد، خانوارهای دارای مسکن معیشت محور دارای میانگین بالاتری (2/76درصد) نسبت به خانوارهایفاقد مسکن معیشت محور با میانگین (2/24درصد) هستند. بر همین اساس بیشترین تفاوت میانگین در بعد اقتصادی میباشد. در نهایت، آماره لاندای ویلکز برایبررسیتفاوتمیان خانوارهای دارای مسکن معیشت محور و فاقد مسکن معیشت محور از نظر ابعاد تنوّع معیشتی نشان می دهد وضعیّت تنوّع معیشتی خانوارها از هممتفاوت است و ابعاد درآمد (0/737)،اشتغال (0/726) و دارایی (0/491) به ترتیب بیشترین نقش را در تمیز خانوارهای دارای مسکن معیشت محور و فاقد مسکن معیشت محور ایفامی‌کنند.
سیامک شکوهی فرد
دوره 3، شماره 10 ، اسفند 1401، ، صفحه 35-53
چکیده
اصناف نقش کلیدی در چرخه اقتصادی کشور ایفا کرده و فعالیت آنها در ارزش افزوده بخش صنعت و معدن حیاتی است. اهمیت اصناف به‌عنوان بنگاه‌های کوچک و متوسط در ایجاد اشتغال، خلق ارزش افزوده و بهبود سیستم توزیع کالاها و خدمات در کشور قابل توجه بوده و لذا ساماندهی و ارائه راهکارهای متناظر با آن ضروری به نظر می‌رسد. ازاین‌رو، در این تحقیق، ...
بیشتر
اصناف نقش کلیدی در چرخه اقتصادی کشور ایفا کرده و فعالیت آنها در ارزش افزوده بخش صنعت و معدن حیاتی است. اهمیت اصناف به‌عنوان بنگاه‌های کوچک و متوسط در ایجاد اشتغال، خلق ارزش افزوده و بهبود سیستم توزیع کالاها و خدمات در کشور قابل توجه بوده و لذا ساماندهی و ارائه راهکارهای متناظر با آن ضروری به نظر می‌رسد. ازاین‌رو، در این تحقیق، راهکارهای ساماندهی اصناف در استان اردبیل مطالعه شده و این راهکارها برحسب درجه اهمیت، رتبه‌بندی شده است. برای این کار، نمونهای به حجم 384 از میان کارشناسان، اعضا و خبرگان حوزه اصناف به روش نمونهگیری تصادفی ساده انتخاب‌شده و پرسشنامه بین آنها توزیع گردید. روایی پرسشنامه نیز به‌وسیله کارشناسان این حوزه تأییدشده و پایایی پرسشنامه با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ (0/83) تأیید شده است. بر اساس نتایج تحقیق، در سطح معناداری 5 درصد، عوامل کلان اقتصادی و محیط کسب و کار در کشور بر ساماندهی اصناف در استان اردبیل تأثیر معناداری دارند. همچنین در سطح معناداری 5 درصد می‌توان تأثیر مثبت و معنادار عوامل اختصاصی استان نظیر: تسریع در صدور پروانه فعالیت و مجوز کسب در استان، اعطای مشوق‌ها و تخفیف‌های مالیاتی برای صنوف و مشاغل، افزایش تخصص و مهارت نیروی انسانی به‌واسطه آموزش اصناف در استان، نظارت بر فعالیت اصناف و جریمه اصناف فاقد پروانه در استان و همکاری و مشارکت سایر ارگان‌ها از جمله شهرداری‌ها، سازمان بازرسی و ... با سازمان صنعت معدن و تجارت بر سازماندهی اصناف در استان اردبیل را پذیرفت. علاوه براین، به منظور تعیین اهمیت راهکارهای موجود برای سازماندهی اصناف در استان اردبیل از آزمون فریدمن استفاده شده و یکسان بودن میانگین تأثیر راهکارهای ساماندهی اصناف در استان اردبیل در سطح اطمینان 95 درصد رد میشود. لذا می‌توان بیان نمود که از بعد اهمیت و تأثیرگذاری، میان راهکارهای ساماندهی اصناف در استان اردبیل تفاوت معناداری وجود دارد.
سمانه کیومرثی بیرک علیا؛ حمداله سجاسی قیداری؛ خدیجه بوزرجمهری
دوره 4، شماره 11 ، خرداد 1402، ، صفحه 36-55
چکیده
زنان به عنوان نیمی از جامعه انسانی، می‌توانند منشأ تحولات بزرگی در زمینه‌های ایجاد کسب و کارها بوده و عامل تولید ثروت و ایجاد اشتغال باشند. کسب‌وکارهای خانوادگی به عنوان یکی از گونه‌های کارآفرینی محلی و در سطح خرد می باشد که زنان به‌ویژه در مناطق روستایی می‌توانند راه اندازی کنند؛ اما باید توجه داشت که راه اندازی کسب‌وکار در ...
بیشتر
زنان به عنوان نیمی از جامعه انسانی، می‌توانند منشأ تحولات بزرگی در زمینه‌های ایجاد کسب و کارها بوده و عامل تولید ثروت و ایجاد اشتغال باشند. کسب‌وکارهای خانوادگی به عنوان یکی از گونه‌های کارآفرینی محلی و در سطح خرد می باشد که زنان به‌ویژه در مناطق روستایی می‌توانند راه اندازی کنند؛ اما باید توجه داشت که راه اندازی کسب‌وکار در مقیاس محلی مانند روستاها، متأثر از عوامل متعددی میباشد که اجازه راه اندازی راحت کسب و کارها توسط زنان را نمی‌دهد. لذا هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی عوامل مؤثر بر توسعه کسب وکارهای خانگی زنان روستایی میباشد. تحقیق حاضر به لحاظ روش، توصیفی- تحلیلی و ازلحاظ هدف، کاربردی است. نحوه جمع‌آوری اطلاعات به‌صورت کتابخانه‌ای و میدانی (پرسشنامه) در قالب دو گروه زنان دارای کسب‌وکار و بدون کسب‌وکار انجام‌شده است. جامعه آماری تحقیق شامل زنان دارای کسب‌وکار روستایی و بدون کسب‌وکار میباشد. حجم نمونه به‌صورت هدفمند و تمام شماری 186 زن در دو گروه انتخاب گردید. یافتههای به دست آمده نشان میدهد که بر اساس نتایج آزمون T، در گروه زنان دارای کسب و کار شاخص‌های حمایت مالی خانواده، تجربه کاری، شاخص صدور آسان مجوز مشاغل و در دسترس بودن انشعابات آب، برق و گاز در توسعه کسب و کارها تأثیرگذار میباشد؛ اما از دیدگاه زنان بدون کسب و کار، شاخص‌هایی مانند نزدیکی به راه‌های ارتباطی و نبود بروکراسی در توسعه کسب‌وکارهای زنان می‌تواند تأثیرگذار باشد.
