علمی-پژوهشی
علی اکبر تقی لو
دوره 2، شماره 4 ، شهریور 1400، صفحه 1-16
چکیده
دادههای ماهوارهای یکی از سریعترین و کمهزینهترین روشهای در اختیار محققان، جهت تهیهی نقشهی کاربری اراضی است. تجزیه و تحلیل این دادهها میتواند بینشهای صحیح جهت تعامل انسان با محیط طبیعی فراهم کند. بررسی تغییرات پوشش زمین و کاربری اراضی از گذشتههای دور در سطح زمین مطرح بوده است و امکان مشاهده ...
بیشتر
دادههای ماهوارهای یکی از سریعترین و کمهزینهترین روشهای در اختیار محققان، جهت تهیهی نقشهی کاربری اراضی است. تجزیه و تحلیل این دادهها میتواند بینشهای صحیح جهت تعامل انسان با محیط طبیعی فراهم کند. بررسی تغییرات پوشش زمین و کاربری اراضی از گذشتههای دور در سطح زمین مطرح بوده است و امکان مشاهده و تشخیص تفاوتها و اختلافات سری زمانی پدیدهها، عارضهها و الگوهای سطح زمین را فراهم میکند. پژوهش حاضر نمونهای از کاربردهای تکنولوژی سنجش از دور در مدیریت منابع شهری است که در آن تغییرات کاربری اراضی در شهرستان ارومیه در طی یک دورهی زمانی 9 ساله از 2009 تا 2018 مورد ارزیابی قرارگرفته است. برای انجام این پژوهش از تصاویر سنجنده MTL ماهواره لندست SPOT 8 وSPOT5 استفاده شده و طبقهبندی تصاویر با اعمال روش طبقهبندی شیءگرا انجامشده است و در محیط ArcGis مساحت طبقهبندی کاربریها مورد بررسی قرار گرفت. جهت روند تغییرات کاربری مراتع، انسانساخت، پوشش گیاهی متراکم و نامتراکم و نمکزار، از روش آشکارسازی تغییرات استفاده گردید. نتایج حاصل از آشکارسازی کاربری اراضی شهرستان ارومیه نشان داد که در طی دورهی 9 ساله مساحت این کاربریها از 551/1597 کیلومترمربع در سال 2009 به 39/1678 کیلومترمربع در سال 2018 تغییر کاربری داشته است. بیشترین سطح تغییرات از لحاظ درصد کاربریها مربوط به مراتع است که تخریب شده و کمترین تغییرات کاربریها مربوط به کاربری نمکزار بوده است.
مقاله برگرفته از پایان نامه
مریم سجودی؛ کرامت اله زیاری؛ احمد پوراحمد؛ مجید یاسوری
دوره 2، شماره 4 ، شهریور 1400، صفحه 17-37
چکیده
در پژوهش حاضر دو مفهوم "آسیب شناسی طرح ها و برنامه ها" و "ارائه الگوی توسعه منطقه ای" در قالب (مقاله، گزارش و طرح، رساله، کتب) در سطح مطالعات داخلی و خارجی مورد شناسایی قرار گرفته است و اهم یافته های مطالعات هر بخش، متغیر های مورد تاکید، نقاط قوت و ضعف هر سطح از مطالعات استخراج شده اند. در این پژوهش از شیوه کیفی و روش (توصیفی - تحلیلی) بهره ...
بیشتر
در پژوهش حاضر دو مفهوم "آسیب شناسی طرح ها و برنامه ها" و "ارائه الگوی توسعه منطقه ای" در قالب (مقاله، گزارش و طرح، رساله، کتب) در سطح مطالعات داخلی و خارجی مورد شناسایی قرار گرفته است و اهم یافته های مطالعات هر بخش، متغیر های مورد تاکید، نقاط قوت و ضعف هر سطح از مطالعات استخراج شده اند. در این پژوهش از شیوه کیفی و روش (توصیفی - تحلیلی) بهره گرفته شده است و با توجه به اسناد کتابخانهای، جهت جمعآوری و طبقهبندی دانش موجود داده-های مورد نیاز در خصوص پژوهش جمع آوری و سپس از روش های تحلیل محتوا و تحلیل های اسنادی استفاده شده که نتایج پژوهش نشان داد اهم متغیرهای مورد تاکید در مطالعات داخلی و خارجی شامل تحرک و توسعه در ساماندهی فضا، الگوی متمرکز و مشارکت حداقلی، مولفه های الگو (اصول، چارچوب، فرایند مدیریت الگو، پایش و ارزیابی)، هماهنگی در برنامه های توسعه و اقدامات توسعه شهری ومنطقه ای، ایجادمناطق مترقی، استفاده از توان زیرمناطق برای یکپارچه سازی، پشتیبانی از شهرها جهت شکوفایی پتانسیل آن ها، افزایش رقابت و... بوده است. مهم ترین نقاط قوت برامده از مطالعات شامل ظرفیت نظریه سازی، فعالیتهای بین رشته ای این حوزه، نزدیکی حوزه های فکری و اجرایی، طراحی نظام درآمد- هزینه ی استانی و تاکید بر اجرای آن، بهبود روند تعادلهای بین استانها در برخی از بخش ها و بالا بردن توان و ظرفیت رقابتپذیری نواحی وابسته و حوزه نفوذ و مهم ترین نقاط ضعف شامل فقدان یا کمبود فرهنگ برنامهریزی، عدم پایبندی به اجرای طرح ها و برنامه های منطقه ای، نبود توافق ملی در زمینه ی توسعه کشور، تضاد بین برنامهریزی بخشی و برنامهریزی منطقهای و نبود نهاد یا دستگاه اجرایی مشخص، مرتبط و مهمتر از همه پاسخگو، نبود نظام اطلاعاتی و دادهای و بخشی نگری، ضعف و ناکارامدی در اهداف برنامه ها، پراکندگی و فقدان وحدت رویه ی متدولوژیک، نظام برنامه ریزی برنامه ها، روند تصویب و نحوه اجرای برنامه ها، ایرادات مربوط به فرایند، محتوا و اجرای برنامه ها، نحوه نظارت بر حسن اجرای برنامه ها و... می باشد.
علمی-پژوهشی
سامان زاهدی درشوری؛ عباس ثابت
دوره 2، شماره 4 ، شهریور 1400، صفحه 38-50
چکیده
هدف از توسعه پایدار شهری که یکی از زیر مجموعه های توسعه پایدار می باشد دستیابی به توسعه متوازن و حفظ پایداری اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی است .توسعه شهری یک پدیده جهانی است بیشترین رشد و توسعه شهری در کشورهای در حال توسعه می باشد . در اغلب این کشورها تعداد شهرها در رشد بسیار زیاد بوده و جمعیت شهری نسبت به جمعیت روستایی روبه افزایش است ...
بیشتر
هدف از توسعه پایدار شهری که یکی از زیر مجموعه های توسعه پایدار می باشد دستیابی به توسعه متوازن و حفظ پایداری اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی است .توسعه شهری یک پدیده جهانی است بیشترین رشد و توسعه شهری در کشورهای در حال توسعه می باشد . در اغلب این کشورها تعداد شهرها در رشد بسیار زیاد بوده و جمعیت شهری نسبت به جمعیت روستایی روبه افزایش است مسئولیت اجتماعی به معنای توجه ویژه سازمان ها در فرآیندهای کسب و کار به مسائل زیست محیطی و اجتماعی است. مسئولیت اجتماعی شرکت از چهار قسمت اقتصادی، قانونی، اخلاقی و بشردوستانه تشکیل شده است. بهره وری سبز یک استراتژی برای افزایش بهره وری و عملکرد زیست محیطی برای توسعه کلی اجتماعی و اقتصادی است. لذا با توجه به اینکه هدف غایی تمامی سازمانها، افزایش توسعه پایدار میباشد، و نیز با عنایت بر اینکه در جامعه کنونی، افزایش بهرهوری و سودآوری معلول استقرار سیستم های مسئولیت اجتماعی است بنابراین انگیزهای قوی برای انجام تحقیق حاضر شکل گرفته است. بنابراین پژوهش حاضر با هدف الگوی علی توسعه پایدار شهری بر اساس مسئولیت اجتماعی و بهرهوری سبز انجام گردید. تحقیق حاضر از منظر هدف کاربردی و از منظر شیوه گرد آوری دادهها توصیفی از نوع همبستگی میباشد. جامعه آماری پژوهش حاضر کارشناسان معاونت های فنی و عمرانی شهرداری های استان اصفهان به تعداد 114 نفر در نظر گرفته شد، شیوه نمونهگیری به صورت گروهی(طبقهای تصادقی) و حجم نمونه از طریق فرمول کوکران به تعداد 88 مشخص گردید. به منظور جمعآوری اطلاعات مورد نظر و سنجش متغیرهای تحقیق، از پرسشنامه استاندارد استفاده شد. روایی ابزار اندازهگیری از طریق محتوایی و پایایی آن از طریق ضریب آلفای کرونباخ مورد تایید قرار گرفته است. . جهت تجزیه و تحلیل دادهها از نرمافزار Lisrel,8.8)) و (Spss,24) استفاده شد. نتایج تحلیل مسیر نشان داد ابعاد مسئولیت اجتماعی تاثیر معناداری بر توسعه پایدار شهری و بهرهوری سبز دارد و بهرهوری سبز تاثیر معناداری بر توسعه پایدار شهری دارد.
علمی-پژوهشی
سید علی علوی؛ محمد صمدی؛ سجاد بناری
دوره 2، شماره 4 ، شهریور 1400، صفحه 51-63
چکیده
امروزه شهرها مکان اصلی کار و زندگی بخش عمدهای از گروههای انسانی است. ولی با مشکلات بسیاری در زمینههای مختلف اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و زیست محیطی مواجهاند، در این میان مشکلاتی همچون انواع آلودگی، مسائل ترافیک و حملونقل و انواع مشکلات زیست محیطی و ... کیفیت زندگی و بهتبع آن زیستپذیری در شهرها را به شدت کاهش داده ...
بیشتر
امروزه شهرها مکان اصلی کار و زندگی بخش عمدهای از گروههای انسانی است. ولی با مشکلات بسیاری در زمینههای مختلف اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و زیست محیطی مواجهاند، در این میان مشکلاتی همچون انواع آلودگی، مسائل ترافیک و حملونقل و انواع مشکلات زیست محیطی و ... کیفیت زندگی و بهتبع آن زیستپذیری در شهرها را به شدت کاهش داده است. از این رو، توجه به کیفیت زندگی، شرایط و امکانات و نیازهای ساکنان شهرها، مسالهای حیاتی میباشد. نیل به زیستپذیری یکی از اهداف استراتژی توسعه پایدار شهری محسوب میگردد که بشر در طول حیات خود به دنبال ارتقای کمی و کیفی آن بوده است. در واقع اصطلاح زیستپذیری اشاره به درجه ملزومات یک جامعه بر مبنای نیازها و ظرفیتهای افراد آن جامعه دارد. هدف از پژوهش حاضر، سنجش میزان زیستپذیری در محلات منطقهی 6 تهران است. بدین منظور ابتدا شاخصهای مؤثر در سنجش زیستپذیری از منابع مختلف تهیه و سپس دادهها و اطلاعات مورد نیاز به صورت پیمایشی و ابزار پرسشنامه از 18 محله جمعآوری شده است. در مرحله بعد، میزان اهمیت و تأثیر هر شاخص در زیستپذیری بر اساس روش آنتروپی شانون مشخص شده و محلات مورد مطالعه بر اساس میزان زیستپذیری با استفاده از روش تصمیمگیری چند معیار ویکور رتبهبندی شدهاند. نتایج پژوهش نشان میدهد شاخصهای آموزش با وزن (125/0)، بهداشت با وزن (117/0) و حملونقل با وزن(105/0) بیشترین اهمیت و تأثیر را در زیستپذیری منطقهی 6 دارند و شاخصهای کیفیت بصری، مسکن و آلودگی به ترتیب با اوزان (065/0، 064/0 و 064/0) دارای کمترین اهمیت و تأثیر را در زیستپذیری منطقه 6 دارند. همچنین بر اساس نتایج حاصل از آنتروپی، محلات آرژانتین و امیرآباد با شاخص ویکور (00/0 و 34/0) به ترتیب از زیستپذیری بالاتری برخوردار میباشند و محلات ایرانشهر، نصرت و عباسآباد با شاخص ویکور (95/0، 91/0 و 089) به ترتیب از پایینترین سطح زیست پذیری در سطح منطقه برخوردارند.
علمی-پژوهشی
دکتر محمدرضا رضوانی؛ محمد محمودی؛ پیمان قدسی
دوره 2، شماره 4 ، شهریور 1400، صفحه 64-74
چکیده
یکی از کلیدیترین موضوعات در مباحث مربوط به میراث فرهنگی موضوع ارزش است؛ چراکه تمام آنچه ما در رابطه با میراث فرهنگی انجام میدهیم اعم از شناسایی، حفاظت و معرفی همه به خاطر ارزشهایی است که در میراث فرهنگی مستتر است. همچنین مخرنی غیرقابل جایگزین دانش و یک منبع ارزشمند برای رشد اقتصادی، اشتغال و ارتقای انطباق اجتماعی است که میتواند ...
بیشتر
یکی از کلیدیترین موضوعات در مباحث مربوط به میراث فرهنگی موضوع ارزش است؛ چراکه تمام آنچه ما در رابطه با میراث فرهنگی انجام میدهیم اعم از شناسایی، حفاظت و معرفی همه به خاطر ارزشهایی است که در میراث فرهنگی مستتر است. همچنین مخرنی غیرقابل جایگزین دانش و یک منبع ارزشمند برای رشد اقتصادی، اشتغال و ارتقای انطباق اجتماعی است که میتواند نقش تعیینکنندهای در توسعهی پایدار داشته باشد. بااهمیت این موضوع، پژوهش حاضر باهدف بازشناسی و اولویتبندی ارزشهای میراث فرهنگی در توسعهی پایدار منطقهی اورامان تدوین گردیده است. تحقیق حاضر ازنظر هدف کاربردی، ازنظر روش تحقیق آمیخته، ازنظر ماهیت توصیفی- تحلیلی و ازنظر ابزار مبتنی بر مشاهده، مصاحبه و پرسشنامه میباشد. جامعه آماری تحقیق حاضر را متخصصین و کارشناسان حوزه میراث فرهنگی و گردشگری منطقه اورامان، فرمانداریهای و بخشداریهای منطقه اورامان و مدیران محلی (دهیاران و شوراهای اسلامی) تشکیل میدهند. در بخش اول این پژوهش جهت بازشناسی ارزشهای میراث فرهنگی منطقه اورامان، مطالعه اسنادی و مصاحبه با جامعه کارشناسان- متخصصان صورت گرفته است. در بخش دوم بهمنظور اولویتبندی ارزشهای میراث فرهنگی منطقه در تحقق توسعه پایدار، ظرفیتهای شناساییشده در قالب 11 ارزش در پرسشنامهای تحت عنوان میزان اهمیت هر یک از ارزشها در تحقق توسعه پایدار به تفکیک سه بعد اقتصادی، اجتماعی- فرهنگی و زیستمحیطی طراحی و توسط جامعه کارشناسان، نخبگان محلی و مدیران روستایی (146 نفر) مورد ارزیابی قرارگرفته است. درنهایت بر اساس تکنیک آنتروپی وزن دهی شاخصها و بر اساس تکنیک ارسته رتبهبندی ارزشها صورت میگیرد. نتایج پژوهش بیانگر 46 ظرفیت در قالب 11 ارزش در منطقه میباشد که از میان این ارزشها به ترتیب ارزشهای معنوی با 5/358 نمره در رتبه اول، تاریخی با ۳۶۷.۵ نمره رتبه دوم، معماری با 5/444 نمره رتبهی سوم، تفریحی با ۴۹۷ نمره رتبهی چهارم، اجتماعی با 5/520 نمره رتبهی پنجم، محیطزیست با نمره ۶۳۱ نمره رتبهی ششم، آموزشی با 5/557 نمره رتبهی هفتم، تنوع زیستی با ۶۳۱ نمره رتبهی هشتم، بصری با 5/672 نمره رتبهی نهم، هنری با ۶۷۵ نمره رتبهی دهم و ارزش علمی با ۸۳۳ نمره در رتبهی یازدهم به ترتیب دارای بالاترین و پایینترین اهمیت در نقشآفرینی میراث فرهنگی بودهاند
مقاله برگرفته از پایان نامه
اکبر اصغری زمانی؛ خلیل ولیزاده کامران؛ رباب رحمانی
دوره 2، شماره 4 ، شهریور 1400، صفحه 75-92
چکیده
ارزش های سیمای شهری فضای خیابان متفاوت از ارزشهای دیگر عناصر کالبدی شهر است. فضای خیابان با داشتن محتوای خطی و عملکرد عبوری برای معرفی سیمای خود شرایطی خاص دارد؛ به عبارت دیگر بخش اصلی فضای خیابان تنها از زاویه، قابلرؤیت است و از آنجا که ناظر در شرایط تحرک (دینامیک) قرار دارد و عناصر کالبدی جداره مرتب با خط آسمان تلفیق می شوند، ...
بیشتر
ارزش های سیمای شهری فضای خیابان متفاوت از ارزشهای دیگر عناصر کالبدی شهر است. فضای خیابان با داشتن محتوای خطی و عملکرد عبوری برای معرفی سیمای خود شرایطی خاص دارد؛ به عبارت دیگر بخش اصلی فضای خیابان تنها از زاویه، قابلرؤیت است و از آنجا که ناظر در شرایط تحرک (دینامیک) قرار دارد و عناصر کالبدی جداره مرتب با خط آسمان تلفیق می شوند، متوالیاً ارزشهای متنوعی در معرض دید قرار می گیرد؛ اما در تقاطعها، مکث ناظر و شرایط فضایی متفاوت سبب میشود محتوای ارزشهای سیمای شهری دگرگون شود. با توجه به مراتب فوق عناصر اصلی کالبد خیابان را خط آسمان و جداره تشکیل میدهد که در این میان خط آسمان دارای اهمیت بیشتری است. منظور از خط آسمان مرز جدایی بالای جداره و آسمان از نقطه نظر ناظر است. هدف از این پژوهش ارزیابی و سنجش کمی خط آسمان بـااستفاده از شـاخص SVF و بـه کمـک نرمافزارگوگل اسکچاپ پرواست. این ارزیابی و سنجش کمی میتواند برنامهریزان و طراحان شهری را در سیاستهای طرحهای توسعه و شکل هندسی و موفولوژی شهری هدایت کند. بدین منظور دادههای لازم برای محدودهی مطالعاتی جمعآوری و فرایند عملیاتی تحقیق در چهار گام: آمادهسازی دادهها، شبیهسازی سه بعدی در محیط گوگل اسکچاپ پرو وایجاد مقطع طولی عرض های خیابان های منتخب منطقه، تعیین نقاط ناظر و در نهایت محاسبه شاخص دسترسی به آسمان و گزارش گیری انجام شد. نتایج تحقیق نشان میدهد شهرک رشدیه با میانگین شاخص خط آسمان 32/43 درصد از خط آسمانی منظمتر نسبت به شهرک ولیعصر با میانگین شاخص برابر با 55/40 درصد برخوردار است. لذا تحلیل نتایج بهدستآمده و آزمون فرضیه تحقیق نشان میدهد تفاوتهای چشمگیری بین شهرک ولیعصر بهعنوان یک منطقه قدیمی و نسبتاً برنامهریزیشده با شهرک رشد یه بعنوان یک منطقه جدید الأحداث و کاملاً برنامهریزیشده وجود دارد