نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

• احمد رضا شیخی ¹
• فاطمه عباسی ²

¹ استادیار گروه گردشگری و مهمان‌نوازی، دانشگاه نارخوس، آلماتی، قزاقستان.

² دانش‌آموخته کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی گردشگری، دانشکده علوم جغرافیایی و برنامه‌ریزی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.

چکیده

شهرهای امروزی به­ویژه در کشورهای درحال­توسعه، با توجه به رشد جمعیت و شهرنشینی مستمر، پس از انقلاب صنعتی به­سرعت توسعه یافتند و این رشد و توسعه پیامدهای بسیاری با خود به همراه داشته است. یکی از این پیامدها یا بحران­های جوامع بشری در نابرابری­های اجتماعی و فقدان عدالت اجتماعی و اقتصادی ریشه دارد و به یکی از مباحث جدی پیشروی برنامه­ریزان و مدیران شهری تبدیل‌شده است. در این تحقیق، هدف ارزیابی عدالت فضایی شهر اهواز با توجه به پراکنش جمعیت آن است. روش تحقیق توصیفی-تحلیلی است و بر اساس نقشه کاربری اراضی شهرداری اهواز و بلوک‌های آماری مرکز آمار در سال 1395 است. در این پژوهش از 12 لایه اطلاعاتی به‌عنوان لایه‌های کالبدی شهر اهواز استفاده‌شده است. این لایه‌های اطلاعاتی با استفاده از روش گامای فازی تحلیل‌شده‌اند و در انتها نقشه وضعیت عدالت فضایی به‌دست‌آمده است. با توجه به بررسی 12 لایه اطلاعاتی در شهر اهواز و بررسی نحوه توزیع آنان مشخص گردید بیشتر امکانات و خدمات در مرکز شهر اهواز تجمع یافته‌اند و حدود 46 درصد وسعت شهر در وضعیت خیلی نا برخوردار قرار دارد؛ و تنها 5 درصد کل مساحت شهر اهواز وضعیت بسیار برخوردار را داشته است. درمجموع 15 درصد مساحت شهر وضعیت برخوردار و خیلی برخوردار را در شهر اهواز دارا می‌باشیم. همچنین طبق تحلیل‌های صورت گرفته حدود 33 درصد جمعیت شهر اهواز در وضعیت عدم برخورداری و برخورداری کم ازلحاظ دسترسی به خدمات و امکانات هستند. با توجه به یافته‌ها، می‌توان نتیجه گرفت که عدالت فضایی در شهر اهواز به‌خوبی برای تمامی شهروندان وجود ندارد و تک مرکزی بودن شهر بسیاری از جمعیت شهر را از خدمات و امکانات مناسب و در دسترس محروم کرده است. تحلیل‌های جمعیتی و توزیع کاربری‌ها نشان‌دهنده عدم تناسب در توزیع خدمات و امکانات با توجه به پراکنش جمعیتی است.

کلیدواژه‌ها

• عدالت فضایی
• کالبد شهر
• توزیع خدمات
• شهر اهواز

عنوان مقاله [English]

Investigating spatial distribution and justice with a focus on the framework attributes of the city of Ahvaz

نویسندگان [English]

• Ahmad Sheikhi ¹
• Fatemeh Abbasi ²

¹ Assistant Professor, Department of Tourism and Hospitality, Narxoz University, Almaty, Kazakhstan

² Master's degree graduate in Geography and Tourism Planning, Faculty of Geographical Sciences and Planning, University of Isfahan, Isfahan, Iran.

چکیده [English]

Today's cities, especially in developing countries, have rapidly developed after the industrial revolution due to continuous population growth and urbanization, and this growth and development has had many consequences. One of these consequences or crises in human societies is rooted in social inequalities and the lack of social and economic justice, and has become one of the serious issues for urban planners and managers. The aim of this research is to evaluate the spatial justice in Ahvaz city based on its population distribution. The research method is descriptive-analytical and is based on the land use map of Ahvaz municipality and statistical blocks in 2016. In this study, 12 information layers were used as the physical layers of Ahvaz city. These layers were analyzed using the fuzzy gamma method, and the map of spatial justice status was obtained. Based on the analysis of the 12 information layers in Ahvaz city and their distribution, it was determined that most of the facilities and services are concentrated in the center of Ahvaz city, and approximately 46% of the city's area is in a very unfavorable situation. Only 5% of the total area of Ahvaz city has a very favorable status. In general, we have 15% of the city's area in favorable and very favorable situations in Ahvaz. Also, according to the analysis, about 33% of the population of Ahvaz city are in a situation of lack of access to services and facilities. Based on the findings, it can be concluded that spatial justice does not exist well for all citizens in Ahvaz city, and the centralization of the city has deprived many of the city's residents of suitable and accessible services and facilities. Population analysis and land use distribution indicate a mismatch in the distribution of services and facilities based on population distribution.
 

کلیدواژه‌ها [English]

• spatial justice
• city physical
• service distribution
• Ahvaz city