نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

• سروه شریفی ¹
• مهدی فیض اله پور ²
• رامین کیامهر ³
• افشین زهدی ⁴
• جمشید عینالی ⁵

¹ کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی‌گردشگری، گروه جغرافیا، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران.

² استادیار جغرافیا و ژئومورفولوژی، گروه جغرافیا، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران.

³ دانشیار نقشه برداری، گروه جغرافیا، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران.

⁴ استادیار زمین شناسی، گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران.

⁵ دانشیار جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، گروه جغرافیا، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران.

چکیده

امروزه ژئوتوریسم راهکاری نوین برای تبیین و تشریح علوم زمین و شناخت سرمایه­‌های طبیعی هر منطقه است که علاوه بر ایفای نقش آموزشی-علمی، سبب توسعه توریستی یک منطقه می‌شود. ژئوپارک ناحیه‌­ای است با محدوده‌­های کاملا تعریف شده و دارای مساحت کافی به منظور توسعه اقتصادی منطقه در آینده این محدوده شامل چندین پدیده جالب زمین‌­شناسی(در ابعاد گوناگون و بدون در نظر گرفتن مقیاس‌­ها) با ترکیبی از ویژگی‏‌های علمی، کمیابی یا زیبایی پدیده­­، نمایش تاریخ زمین‌­شناسی منطقه، نمایش فرایند­هایی با ارزش زمین­‌شناسی و باستان­‌شناسی، بوم­‌شناسی، تاریخ یا فرهنگ­‌شناسی نیز ارزشمند هستند. هدف از انجام این پژوهش ارزیابی تعدادی از ژئوسایت‌­های شهرستان ماه­نشان (دودکش جن مادآباد، قلعه بهستان، معدن انگوران، کوه­‌های رنگی آلاداغلار، کوه بلقیس، آبگیر خندقلو، دودکش‌­های جن قره دره انگوران) جهت احداث ژئوپارک می­‌باشد. پژوهش حاضر از نوع کاربردی بوده و از لحاظ ماهیت به‌صورت توصیفی ـ تحلیلی است. روش گردآوری داده‌­ها از طریق پرشسنامه بوده و جامعه‌­آماری پژوهش ۴۱ نفر از کارشناسان ذی­ربط می­‌باشند. تجزیه و تحلیل داده‌­ها نیز به دو صورت کمی و کیفی و با استفاده از مدل کومانسکو و نرم افزار SPSS انجام شده است. نتایج تحقیق نشان می‌­دهد که شهرستان ماه­نشان توانمندی و پتانسیل­ لازم جهت احداث ژئوپارک را دارد و ژئوسایت­‌های قلعه بهستان و دودکش جن مادآباد با کسب امتیاز­های (0/64) و(0/61) در رتبه‌­های اول و دوم قرار گرفتند و ژئوسایت‌­های کوه­‌های رنگی آلاداغلار(0/593)، کوه بلقیس(0/591)، معدن انگوران(0/557)، دریاچه خندقلو(0/534) و دودکش‌­های جن قره دره انگوران(0/528) به ترتیب با امتیاز­های بسیار نزدیک به هم در رتبه‌­های بعدی هستند. بیش‏ترین امتیاز میانگین­‌های به دست آمده از داده‌­ها مربوط به ارزش علمی و ارزش زیبایی­شناختی است.

کلیدواژه‌ها

• ژئوپارک
• میراث زمین‌شناسی
• زمین‌گردشگری
• کومانسکو
• ماه‌نشان

عنوان مقاله [English]

Assessing the potential and capabilities of the city of Mahneshan to construct the geopark using the comanescu models

نویسندگان [English]

• Sarve Sharifi ¹
• mehdi feyzolahpour ²
• Ramin Kiamehr ³
• Afshin Zohdi ⁴
• Jamshid Einali ⁵

¹ Master of Geography and Tourism Planning, Department of Geography, Faculty of Humanities, University of Zanjan , Zanjan, Iran.

² Assistant Professor of Geography and Geomorphology, Department of Geography, Faculty of Humanities, University of Zanjan , Zanjan, Iran.

³ Associate Professor of Surveying, Department of Geography, Faculty of Humanities, University of Zanjan, Zanjan, Iran.

⁴ Assistant Professor of Geology, Department of Geology, Faculty of Science, University of Zanjan , Zanjan, Iran.

⁵ Associate Professor of Geography and Rural Planning, Department of Geography, Faculty of Humanities, University of Zanjan, Zanjan, Iran.

چکیده [English]

Today, geotourism is a new way to explain the earth sciences and identify the natural assets of each region, which in addition to playing an educational-scientific role, leads to the development of tourism in a region. Geopark is an area with well-defined areas and has enough area for the future economic development of the area. This area includes several interesting geological phenomena (in various dimensions and without considering the scales) with a combination of scientific features, rarity, or beauty of the phenomenon. Showing the geological history of the area, showing valuable processes in geology and archeology, ecology, history or culturology are also valuable. The purpose of this study is to evaluate a number of geosites in Mahneshan city (Janabad Madabad chimney, Behestan castle, Angoran mine, Aladaglar colored mountains, Belqis mountain, Khandaghloo reservoir, Qara Darreh Angoran chimneys) for the construction of a geopark. The present study is of applied type and is descriptive-analytical in nature. The method of data collection is through a questionnaire and the statistical population of the study is 41 relevant experts. Data analysis was performed both quantitatively and qualitatively using the Comansco model and SPSS software. The results show that Mahneshan city has the necessary capacity and potential for the construction of a geopark and the geosites of Qala-e-Behestan and the chimney of Jan-e-Madabad were ranked first and second with scores of (0.64) and (0.61), respectively. (0/593), Belqis Mountain (0.591), Angoran Mine (0.555), Khandaghloo Lake (0.534), and Qara Dare Angoran Chimneys (0.528) with very close scores, respectively. Are next. The highest average score obtained from the data is related to scientific value and aesthetic value.

کلیدواژه‌ها [English]

• Geopark
• Geological Heritage
• Land Use
• Comanescu
• Mahneshan