پژوهش‌های جغرافیای اقتصادی

گردشگری روستایی و اثرات اقتصادی آن بر جوامع میزبان(مورد مطالعه: روستاهای گردشگرپذیر شهرستان رضوانشهر)

نازنین نعیم آبادی؛ فرهاد جوان؛ سیروس حجت شمامی

دوره 4، شماره 13 ، آبان 1402، ، صفحه 18-31

چکیده

پژوهش حاضر با هدف بررسی گردشگری روستایی و اثرات اقتصادی آن بر جوامع میزبان روستاهای گردشگرپذیر شهرستان رضوانشهر انجام شده است. روش تحقیق در پژوهش حاضر از نوع کمی و از نظر هدف، کاربردی می‌باشد. جامعه ... بیشتر پژوهش حاضر با هدف بررسی گردشگری روستایی و اثرات اقتصادی آن بر جوامع میزبان روستاهای گردشگرپذیر شهرستان رضوانشهر انجام شده است. روش تحقیق در پژوهش حاضر از نوع کمی و از نظر هدف، کاربردی می‌باشد. جامعه آماری در این پژوهش ساکنین روستاهای گردشگرپذیر در شهرستان رضوانشهر تشکیل داده‌اند، در این راستا نمونه‌گیری در منطقه مورد مطالعه به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چند مرحله استفاده شد، به گونه‌ای که سه تیپ روستاهای ناحیه (جلگه‌ای، ساخلی و کوهپایه‌ای) شناسایی شدند. سپس با روش سهیمه‌ای تعداد روستاهای نمونه به تفکیک بخش و دهستان تعیین شد. در نهایت تعداد 380 نفر به عنوان جامعه نمونه انتخاب شد. به منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات از نرم افزار SPSS و مدل ماتریس تعاملی استفاده شده است. نتایج آزمون تی تک نمونه‌ای نشان داد، که میزان اثرات مثبت اقتصادی در چهار شاخص (درآمد، اشتغال، قیمت زمین، سرمایه‌گذاری) از دیدگاه جامعه میزبان زیاد بوده، و به نسبت آن میزان اثرات منفی اقتصادی از جمله: (ایجاد شکاف و اختلاف درآمدی بین ساکنان، افزایش میزان استفاده از کالاهای تحملی و لوکس، فصلی شدن درآمد خانوارهای روستایی، تقویت شغل-های کاذب، تغییر کاربری‌های زمین برای اهداف و فعالیت‌های گردشگری، سوداگری زمین، بالا رفتن قیمت زمین، بالا رفتن میزان ریسک‌پذیری سرمایه‌گذاری )، در روستاهای گردشگرپذیر زیاد می‌باشد. در ادامه نیز نتایج مدل ماتریس تعاملی نیز نشان داد، شاخص اشتغال با قدرت نفوذ (4) بیشترین تاثیرپذیری و شاخص قیمت زمین و سرمایه‌گذاری با قدرت نفوذ (2)، کمترین میزان تاثیرپذیری را از گردشگری به خود اختصاص داده‌اند. به عبارت دیگر، شاخص اشتغال در سطح اول همانند سنگ بنای زیربنای مدل عمل می‌کند، در ادامه نیز نتایج مدل ماتریس تعاملی نیز نشان داد، شاخص اشتغال با قدرت نفوذ (4) بیشترین تاثیرپذیری و شاخص قیمت زمین و سرمایه‌گذاری با قدرت نفوذ (2)، کمترین میزان تاثیرپذیری را از گردشگری به خود اختصاص داده‌اند. به عبارت دیگر، شاخص اشتغال در سطح اول همانند سنگ بنای زیربنای مدل عمل می‌کند،شاخص درآمد در سطح دوم، و شاخص‌های قیمت زمین و سرمایه‌گذاری در سطح سوم مدل قرار گرفته‌اند.

نقش حمل و نقل در توسعه گردشگری روستایی از منظر شاخص‌های اقتصادی در دوره پسا کرونا، مطالعه موردی: دهستان حصار ولیعصر (شهرستان آوج- استان قزوین)

اعظم بیگدلی؛ اکبر حسین زاده؛ زینب زمانی؛ حسینعلی محمدی

دوره 3، شماره 9 ، آذر 1401، ، صفحه 59-76

چکیده

شیوع کووید 19 و اتخاذ سیاست‌های سختگیرانه منجر شد مناطق روستایی به عنوان مقاصد گردشگری ارزان مورد توجه گردشگران داخلی قرار گرفت. از این رو، تحقیق حاضر به بررسی نقش حمل و نقل روستایی در توسعه گردشگری ... بیشتر شیوع کووید 19 و اتخاذ سیاست‌های سختگیرانه منجر شد مناطق روستایی به عنوان مقاصد گردشگری ارزان مورد توجه گردشگران داخلی قرار گرفت. از این رو، تحقیق حاضر به بررسی نقش حمل و نقل روستایی در توسعه گردشگری روستایی در ابعاد شاخص‌های اقتصادی پرداخته است. قلمرو مکانی تحقیق روستاهای گردشگرپذیر دهستان حصار ولیعصر (شهرستان آوج- استان قزوین) در افق زمانی تابستان 1400 است. تحقیق حاضر از نوع پژوهش‌های کاربردی و به روش توصیفی- تحلیلی مبتنی بر ابزار پرسشنامه است. جامعه آماری تحقیق 8 روستای گردشگرپذیر دهستان حصار ولیعصر شهرستان آوج بود که با استفاده از فرمول کوکران (p و q برابر با 5/0) تعداد 190 مورد به عنوان نمونه انتخاب شد. روایی گویه‌های پرسشنامه با بهره‌گیری از نظرات متخصصین و پایایی آن با استفاده از آلفای کرونباخ انجام گرفت و میزان 768/0 محاسبه شده است. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از آزمون‌های آماری t تک نمون‌های، همبستگی پیرسون و رگرسیون چندمتغیره خطی استفاده شد. نتایج نشان داد در بعد اقتصادی، شاخص‌های افزایش ساخت و ساز خانه‌های دوم گردشگری (99/3) و افزایش سرمایه‌گذاری و شکل‌گیری سرمایه (69/3) بیشترین تأثیر مثبت را از توسعه حمل و نقل روستایی پذیرفته‌اند. همچنین، نتایج رگرسیون خطی چند متغیره نشان داد که حمل و نقل روستایی با ضریب تعیین 846/0 در توسعه گردشگری در ابعاد اقتصادی تأثیر معنادار و مثبتی دارد. به طوری که، با توجه به مقادیر بتا یک واحد تغییر در انحراف معیار شاخص‌های متغیر مستقل از قبیل "افزایش ساخت و ساز خانه‌های دوم گردشگری"، "تنوع فرصت‌های شغلی و درآمدی"، "بهبود دسترسی به خدمات"، "بهبود زیرساخت‌های گردشگری در روستا" و "افزایش سرمایه‌گذاری و شکل‌گیری سرمایه در روستا" در اثر توسعه حمل و نقل روستایی، به ترتیب به اندازه0/401، 0/291، 0/333، 0/260، 0/800، واحد در توسعه گردشگری روستایی از دیدگاه پاسخگویان تأثیر مثبت دارد.

راهبردهای توسعه کسب و کارهای گردشگری روستایی مطالعه موردی: استان زنجان

مهدی چراغی

دوره 3، شماره 7 ، خرداد 1401، ، صفحه 42-63

چکیده

توجه به توسعه کسب‌وکار در مناطق روستایی با توجه به شرایط موجود روند رو به کاهش جمعیت نواحی روستایی از اهمیت بسیاری زیادی برخوردار است. بر این اساس در روستاهای دارای پتانسیل گردشگری بررسی زمینه‌ها و ... بیشتر توجه به توسعه کسب‌وکار در مناطق روستایی با توجه به شرایط موجود روند رو به کاهش جمعیت نواحی روستایی از اهمیت بسیاری زیادی برخوردار است. بر این اساس در روستاهای دارای پتانسیل گردشگری بررسی زمینه‌ها و عوامل تأثیرگذار و ارائه راهبردهای توسعه کسب‌وکار از ضرورت‌های اولیه محسوب می‌شود. هدف این پژوهش ارائه راهکارهای توسعه کسب‌وکار در سکونتگاه‌های روستایی دارای پتانسیل گردشگری استان زنجان و در راستای کمک به ایجاد کسب‌وکار بوده است. روش تحقیق از نظر ماهیت، توصیفی-تحلیلی و از نظر هدف کاربردی است. روش گردآوری اطلاعات، کتابخانه‌ای و میدانی بوده و برای جمع‌آوری داده‌های میدانی از پرسش‌نامه محقق ساخته استفاده ‌شده است. جامعه آماری تحقیق حاضر روستاهای دارای پتانسیل گردشگری استان زنجان می‌باشد. با توجه به بررسی‌های انجام‌ گرفته استان زنجان دارای 43 روستای شناسایی‌ شده در زمینه دارا بودن پتانسیل‌های گردشگری می‌باشد. 50 درصد روستاهای دارای قابلیت گردشگری استان که شامل 21 روستا می‌شود به‌عنوان تعداد نمونه لازم انتخاب شد. تعداد خانوارهای 21 روستای انتخاب ‌شده برابر با 4950 خانوار می‌باشد. حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران معادل 367 نفر محاسبه ‌شده است. جهت تجزیه‌ و تحلیل اطلاعات از آمار توصیفی و استنباطی و مدل سوات استفاده ‌شده است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد، با توجه به نمره ارائه ‌شده در جدول ماتریس نهایی رویکرد ارائه اعتبارات مالی توسط بانک‌ها به‌عنوان جذاب‌ترین راهبرد جهت توسعه کسب‌وکار در روستاهای هدف گردشگری استان زنجان ارائه می‌شود.

پژوهش‌های جغرافیای اقتصادی

مقالات آماده انتشار

شماره جاری

دوره 4 (1402)

دوره 3 (1401)

دوره 2 (1400)

دوره 1 (1399)

کلیدواژه‌ها = گردشگری روستایی

گردشگری روستایی و اثرات اقتصادی آن بر جوامع میزبان(مورد مطالعه: روستاهای گردشگرپذیر شهرستان رضوانشهر)

چکیده

نقش حمل و نقل در توسعه گردشگری روستایی از منظر شاخص‌های اقتصادی در دوره پسا کرونا، مطالعه موردی: دهستان حصار ولیعصر (شهرستان آوج- استان قزوین)

چکیده

راهبردهای توسعه کسب و کارهای گردشگری روستایی مطالعه موردی: استان زنجان

چکیده