پژوهش‌های جغرافیای اقتصادی

رتبه بندی زمینه‌های توسعه اکوتوریسم، گردشگری تاریخی و انسان ساخت در جهت توسعه پایدار منطقه‌ای (مطالعه موردی استان کرمانشاه)

مهدی فیض اله پور؛ مهدی چراغی؛ زهرا میری

دوره 3، شماره 8 ، شهریور 1401، ، صفحه 19-36

چکیده

گردشگری به عنوان فعالیتی که در دنیای امروز توان تأثیرگذاری بر فرایند توسعه متوازن و خردورزانه را در همه عرصه‌ها به نمایش گذاشته، مورد توجه طیف وسیعی از سیاستگذاران و برنامه‌ریزان نظام‌های ... بیشتر گردشگری به عنوان فعالیتی که در دنیای امروز توان تأثیرگذاری بر فرایند توسعه متوازن و خردورزانه را در همه عرصه‌ها به نمایش گذاشته، مورد توجه طیف وسیعی از سیاستگذاران و برنامه‌ریزان نظام‌های سیاسی و مدیران اجرایی در کشورهای مختلف قرار گرفته است. در پژوهش حاضر، به منظور تحلیل رتبه‌بندی زمینه‌های توسعه گردشگری از آزمون تحلیل عاملی اکتشافی استفاده گردیده است. بدین منظور ابتدا امکان انجام تحلیل عاملی بر روی نمونه تحقیق، با استفاده از آزمون بارتلت و شاخص کفایت نمونهبرداری KMO مورد بررسی قرار گرفت. مقادیرKMO برابر با 71/0 به دست آمد. همچنین مقدار آماری آزمون کرویت معادل 84/2323 برآورد شد که سطح معنیداری آن کمتر از 001/0 می باشد. بنابراین علاوه بر کفایت نمونه برداری، اجرای تحلیل عاملی نیز مقبول است. همین طور از آزمون T تک نمونهای جهت بررسی و رتبه‌بندی شهرستانهای استان استفاده شد. نتایج در بخش جاذبه‌های انسانساخت نشان داد که شهر کرمانشاه از نظر جاذبه‌های انسان ساخت دارای وضیعت مطلوبی می‌باشد. همچنین نتایج این آزمون در بخش گردشگری تاریخی و فرهنگی برای شهرستان‌های کرمانشاه، پاوه، دالاهو، هرسین ، و صحنه به ترتیب برابر با 90/4، 69/4، 89/3 ، 12/3 ، 01/3 می‌باشد. در نهایت در بخش گردشگری طبیعی این شاخص برای تمامی شهرهای کرمانشاه به استثناء شهر سرپل ذهاب، قصر شیرین، اسلام آباد غرب و سنقر در وضعیت مطلوبی قرار دارد. یافته‌های حاصل از آزمون فریدمن نشان می دهد که در همه شهرستان ها به استثنای شهرستان‌های سرپل ذهاب، قصرشیرین، اسلام آباد و کنگاور شاخص‌های طبیعی در رتبه اول قرار دارد و در بقیه شهرستان‌ها نیز به غیر از شهرستان قصرشیرین جاذبه‌های طبیعی در اولویت دوم برنامه‌ریزی‌ها قرار دارد. نتایج حاصل از آزمون کروسکال والیس در بخش گردشگری انسانی نشان میدهد که بین شهرستان‌ها از نظر شاخص‌های گردشگری انسان ساخت تفاوت فاحشی وجود دارد.

اثرات اقتصادی، اجتماعی، کالبدی و زیرساختی گردشگری بر جامعه میزبان از نگاه مسولان و مردم محلی (مطالعه موردی روستاهای افرینه، پران پرویز و ولیعصر شهرستان پلدختر)

سجاد بازوند؛ تهمینه دانیالی؛ بهرام آزاد بخت؛ بتول باهک؛ سیمین ارمغان

دوره 3، شماره 8 ، شهریور 1401، ، صفحه 84-97

چکیده

امروزه گردشگری به عنوان یکی از مه‌مترین صنعت‌های اقتصادی در سرتاسر دنیا شناخته می‌شود که رشد و گسترش آن اثرات بسیار زیادی بر جامعه محلی می‌گذارد. این پژوهش با هدف بررسی اثرات اقتصادی، اجتماعی، ... بیشتر امروزه گردشگری به عنوان یکی از مه‌مترین صنعت‌های اقتصادی در سرتاسر دنیا شناخته می‌شود که رشد و گسترش آن اثرات بسیار زیادی بر جامعه محلی می‌گذارد. این پژوهش با هدف بررسی اثرات اقتصادی، اجتماعی، کالبدی و زیرساختی گردشگری بر جامعه میزبان از نگاه مسئولان و مردم محلی در روستاهای شهرستان پلدختر انجام شده است. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و از حیث ماهیت و روش انجام کار توصیفی- تحلیلی است که به دو روش مطالعه کتابخان‌های و پیمایشی میدانی انجام شده است. جامعه آماری پژوهش را دو گروه مسئولین و مردم محلی تشکیل داده‌اند. در گروه اول تعداد 30 نفر از مسولین شهرستان و مسئولین روستاهای مورد مطالعه با استفاده از فرمول کوکران به عنوان حجم نمونه انتخاب گردید. همچنین در گروه مردم محلی براساس سرشماری سال 1395 جمعیت سه روستای افرینه، پران پرویز و ولیعصر برابر با 4084 نفر بوده است که با استفاده از فرمول کوکران تعداد 351 نفر به عنوان حجم نمونه به صورت تصادفی طبقه‌بندی شده انتخاب گردید. جهت تجزیه و تحلیل یافته‌های پژوهش از آزمون تی تک نمونه‌ای، آزمون دانکن و تحلیل مسیر استفاده شده است. نتایج آزمون تی تک نمونه‌ای نشان داد که مهم‌ترین اثر گردشگری از نگاه مسئولین بر جامعه میزبان بر بعد اقتصادی با میانگین 544/3 است ولی از نظر مردم محلی بیشترین تأثیر بر بعد کالبدی با میانگین 224/3 است. نتایج تحلیل مسیر نشان داد که بعد اقتصادی با مقدار اثر کلی 734/0 بیشترین تأثیر را بر توسعه روستایی جامعه میزبان داشته است و بعد کالبدی با مقدار اثر کلی 321/0 کمترین تأثیر را داشته است. همچنین نتایج آزمون میزان اثرگذاری گردشگری بر ابعاد مختلف در روستاهای مورد مطالعه متفاوت بوده است.

پژوهش‌های جغرافیای اقتصادی

مقالات آماده انتشار

شماره جاری

دوره 4 (1402)

دوره 3 (1401)

دوره 2 (1400)

دوره 1 (1399)

کلیدواژه‌ها = گردشگری

رتبه بندی زمینه‌های توسعه اکوتوریسم، گردشگری تاریخی و انسان ساخت در جهت توسعه پایدار منطقه‌ای (مطالعه موردی استان کرمانشاه)

چکیده

اثرات اقتصادی، اجتماعی، کالبدی و زیرساختی گردشگری بر جامعه میزبان از نگاه مسولان و مردم محلی (مطالعه موردی روستاهای افرینه، پران پرویز و ولیعصر شهرستان پلدختر)

چکیده