نوع مقاله : علمی-پژوهشی
نویسندگان
1 دانشگاه زنجان
2 کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز
3 دانش آموخته کارشناسی ارشد شهرسازی دانشگاه آزاد اسلامی واحد قزوین
چکیده
گره خوردن زیست انسان به مسکن، به عنوان بخشی جدایی‌ناپذیر از نیازهای اولیه انسانی، چالشی بر سنجش کیفیت زیستی است. از این رو پژوهش حاضر در پی سنجش کیفیت کالبدی مسکن بوده تا نشان دهد چه میزانی بر کیفیت زیست ساکنان تاثیرگذار خواهد بود. روش تحقیق از لحاظ هدف کاربردی و از نظر نوع، توصیفی- تحلیلی است. به منظور گردآوری اطلاعات برای کسب بینش نظری لازم و بررسی ادبیات موضوع و داده‌ها و اطلاعات مورد نیاز دیگر از شیوه کتابخانه‌ای- میدانی استفاده شد. آمار و اطلاعات مورد نیاز با مراجعه به بلوک آماری سال 1395 شهر زنجان استخراج شد. جهت تعیین ضریب اهمیت هر یک از شاخص‌ها از مدل تحلیل سلسله مراتبی، برای تجزیه و تحلیل داده‌ها و رتبه بندی مناطق از مدل تصمیم گیری تاپسیس و برای بررسی تفاوت معناداری شاخص‌ها در مناطق شهری از مدل تحلیل واریانس آنووا در نرم افزار اس‌پی‌اس‌اس استفاده شد. نمونه آماری این تحقیق واحدهای مسکونی چهار منطقه شهرداری زنجان می‌باشد. نتایج نشان داد که شاخص‌های زیست‌پذیری کالبدی مسکن در منطقه یک و چهار مطلوبیت بالایی نسبت به سایر مناطق داشته و میزان آن براساس نتایج مدل تصمیم-گیری تاپسیس در منطقه یک برابر با 0.636، در منطقه دو با 0.515، در منطقه سه برابر با 0.477 و در منطقه چهار برابر با 0.546 بوده است. همچنین نتایج آزمون‌های تحلیل واریانس نشان داد که تفاوت معناداری میان شاخص-های زیست‌پذیری کالبدی مسکن در مقیاس مناطق شهری زنجان وجود دارد. در این میان به علت پیشی گرفتن تعداد خانوار بر تعداد واحد مسکونی، میانگین در هر چهار منطقه ارتباط معناداری را نشان نداده و مقدار آن بیشتر از سطح خطای مورد نظر بوده است. یافته‌ها نشان داد که سنجش کیفیت زیست‌پذیری برای هر مکانی درک و شناخت برنامه‌ریزان و مدیران شهری را درباره‌ی کیفیت زندگی افراد و وضعیت محیط زیست آن مکان ارتقاء می-بخشد. با چنین شناختی راه برای برنامه‌ریزی و مدیریت بهتر محیط شهری باز خواهد شد. می توان گفت از نظر کیفی، گرچه رضایت از واحد مسکونی از نوع رضایت از مکان نیست و میزان تأثیر آن در ماندن در مکان با سایر شاخص ها یکسان نیست و تأثیرگذاری بر آن آسان است.رضایت از واحد مسکونی با بازسازی و بهسازی واحد مسکونی صورت می‌پذیرد، اما در صورت عدم وجود ساختارهای اطلاعاتی و جلب مشارکت برای بهسازی سازه‌ها، این موضوع می تواند باعث واگذاری و جابجایی واحد مسکونی از محل شود.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
An Analysis of the Livability of Urban Housing in Zanjan city, Focusing on its Physical Aspects
نویسندگان [English]
- saeed najafy 1
- Ahmad Rahdar 2
- Behzad Esmaeili 3
1 university of zanjan
2 Master of geography and urban planning, Islamic Azad University, Ahvaz branch
3 Master graduate of Urban Planning of Islamic Azad University, Qazvin branch
چکیده [English]
Background: Measuring the quality of life by connecting human life with housing, which is an inseparable part of basic human needs, is challenging.
Objectives: The aim of current research is to measure how the physical quality of housing affects the residents' quality of life.
Method: The research method used is descriptive-analytical in type and applied for a specific purpose. To gather the necessary theoretical insight and review relevant literature and data, we utilized the library-field method. In order to gather the necessary statistics and information, we referred to statistical block 1395 in Zanjan city. We then used a hierarchical analysis model to determine the importance coefficient of each indicator, followed by the TOPSIS decision-making model for data analysis and ranking of regions. Finally, we used the ANOVA variance analysis model in SPSS software to verify the significant difference of the indicators in urban areas. The research was conducted on residential units located in four districts of Zanjan Municipality.
Result: According to the study, regions one and four have the most desirable physical livability indicators in terms of housing when compared to other regions. The TOPSIS decision-making model showed that the desirability score in region one is 0.636, in region two and three it is 0.515, and in region four it is 0.477. The desirability score for all four regions combined is 0.546. The analysis of variance indicates a significant difference in physical livability indicators among housing in various urban areas of Zanjan. Due to the number of households exceeding the number of residential units, the average in all four regions did not show a significant relationship, and its value was higher than the intended error level. It means, measuring livability helps urban planners understand quality of life and environment. Measuring livability quality helps urban planners understand people's quality of life and environment of a place.
Conclusion: it can be said that from a qualitative perspective, even though satisfaction with the residential unit is not the same as satisfaction with the location, and its impact on staying in the place is not as significant as other factors, it is relatively easy to enhance the satisfaction with the residential unit by renovating and improving it. However, the lack of information structures and community involvement in improving the structures can lead to residents vacating the place due to dissatisfaction with their residential units.
کلیدواژه‌ها [English]
- physical livability
- urban housing
- TOPSIS model
- variance analysis model
- Zanjan city