نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

• احمد حاتمی ¹
• سمیه پرویزی ²
• بهاره اکبری منفرد ¹

¹ دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران. تهران، ایران.

² گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری. دانشکده علوم انسانی. دانشگاه تربیت مدرس. تهران . ایران

چکیده

تاب‌آوری شهری به جایگاهی از شهر اشاره دارد که به دلیل مدیریت و برنامه‌ریزی درست قدرت تحمل خود را در برابر بحران‌های طبیعی و انسانی افزایش داده و با کم‌ترین میزان خسارت مالی و جانی می‌تواند بحرانی را پشت سر گذاشته و در کوتاه‌ترین زمان به حالت طبیعی خود بازگردد. اما متأسفانه در اکثر شهرهای ایران قسمتی از شهر که هسته اولیه شهر را تشکیل می‌دهد و هویت، اصالت و تاریخ شهر را یدک می‌کشد به دست فراموشی سپرده‌شده‌اند و به دلیل ضعف کالبدی، اجتماعی، اقتصادی و مدیریتی منتظر کوچک‌ترین تلنگر طبیعی می‌باشند که شیرازه آن‌ها را از هم جدا کند و تلفات جانی و مالی عظیمی را برای ساکنانشان بر جای گذارد. در همین راستا پژوهش حاضر ارزیابی و تحلیل ابعاد و شاخص‌های تاب‌آوری شهری در بافت فرسوده شهر بروجرد می‌باشد. روش پژوهش توصیفی–تحلیلی و با استفاده از روش‌های پرسشنامه صورت گرفته جامعه آماری آن تمامی ساکنان بافت فرسوده شهر بروجرد می‌باشد که در سرشماری سال 1395 جمعیتی بالغ‌بر 37104 نفر بوده است. برای تخمین حجم نمونه از فرمول کوکران استفاده‌شده است، که مطابق این فرمول 384 نمونه برآورد شد. این پرسشنامه‌ها به‌صورت تصادفی ساده در سطح محدوده پخش گردید. بعد از استخراج اطلاعات موردنظر با استفاده از نرم‌افزارSPSS  و نرم‌افزار معادلات ساختاریsmart pls  تجزیه‌وتحلیل گردید. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که بافت فرسوده شهر بروجرد در تمامی ابعاد تاب‌آوری در وضعیت نامطلوبی است. مطابق آزمون فریدمن، بعد اجتماعی با 88/3، بعد اقتصادی با 57/2، بعد کالبدی با 33/2 و بعد نهادی با 57/1 به ترتیب در وضعیت بهتر تا بدتر می‌باشد. همچنین نتایج مدل معادلات ساختاری نشان داد که برای تاب‌آورسازی بافت فرسوده بروجرد به ترتیب بعد اجتماعی با 355/0 و بعد کالبدی با 300/0 و بعد اقتصادی با 291/0 و بعد نهادی با 277/0 اثرگذارند.

کلیدواژه‌ها

• تاب آوری شهری
• آسیب پذیری
• بافت فرسوده
• معادلات ساختاری
• شهر بروجرد

عنوان مقاله [English]

Evaluation of dimensions and indicators of urban resilience in the dilapidated fabric of Boroujerd

نویسندگان [English]

• ahmad hatami ¹
• Somayeh Parvizi ²
• Bahareh Akbari monfared ¹

¹ PhD student of geography and urban planning, Faculty of Geography, University of Tehran. Tehran Iran.

² Department of Geography and Urban Planning, Faculty of Humanities, University of Tarbiat Modares, Tehran, Iran.

چکیده [English]

Urban resilience refers to the position of the city that due to proper management and planning, increases its resilience to natural and human crises and with the least amount of financial and human damage can overcome the crisis and return to normal in the shortest time. . . Unfortunately, in most cities of Iran, the part of the city that forms the core of the city and carries the identity, originality and history of the city have been forgotten and due to physical, social, economic and managerial weakness are waiting for the slightest natural flip. To dismantle and leave huge casualties and financial losses to their residents. In this regard, the present study evaluates and analyzes the dimensions and indicators of urban resilience in the dilapidated fabric of Boroujerd. Descriptive-analytical research method and using questionnaire methods, the statistical population is all residents of the worn-out tissue of Boroujerd, which in the 2016 census had a population of 37104 people. Cochran's formula was used to estimate the sample size, which was estimated to be 384 samples according to this formula. These questionnaires were randomly distributed in the range. After extracting the desired information, they were analyzed using SPSS software and smart pls structural equation software. The results of this study show that the worn-out fabric of Boroujerd is in an unfavorable condition in all aspects of resilience, according to Friedman test, the social dimension with 3.88, the economic dimension with 2.57, the physical dimension with 2.33 and the institutional dimension with /57, respectively. 1 is in better to worse condition, respectively. Also, the results of the structural equation model showed that the social dimension with 0.355, the physical dimension with 0.300, the economic dimension with 0.291 and the institutional dimension with 0.277 are effective for resilience of Boroujerd worn tissue, respectively.

کلیدواژه‌ها [English]

• Urban resilience
• Vulnerability
• Worn texture
• Structural equations
• Boroujerd